Pediatric Endocrinology, Diabetes and Metabolism (Mar 2004)
Ocena poziomu czynników wzrostowych u młodzieży z cukrzycą typu 1 i rozpoczynającą się angiopatią cukrzycową
Abstract
Patogeneza przewlekłych powikłań cukrzycowych nie została dotychczas jednoznacznie wyjaśniona. Ostatnio podkreśla się rolę czynników wzrostu w patogenezie powikłań naczyniowych. IGF-1 i VEGF są prawdopodobnymi czynnikami przyczynowymi rozwoju zarówno nefro- i retinopatii. Cel pracy: 1. Ocena stężenia hormonu wzrostu (GH), insulinopodobnego czynnika wzrostu (IGF-1) i białka wiążącego insulinopodobny czynnik wzrostu (IGFBP-3) oraz naczyniowego czynnika wzrostu śródbłonka (VEGF) u młodzieży z cukrzycą typu 1. 2. Próba poszukiwania zależności między stężeniem powyższych białek a rozwojem mikroangiopatii cukrzycowej i wyrównaniem metabolicznym. Materiał: Badaniami objęto 68 młodych osób (34 chłopców, 34 dziewczęta), w wieku 8-20 lat (x=15,54∓2,9 roku), chorujących na cukrzycę typu 1 od 2,3-16,5 roku (x=7,84∓3,23 roku), będących pod stałą opieką Poradni Cukrzycowej. Badanych podzielono na dwie grupy: I – grupa młodzieży z cukrzycą typu 1 i rozpoczynającymi się powikłaniami naczyniowymi, II – młodzież z cukrzycą typu 1 bez powikłań. Grupę kontrolną stanowiła młodzież zdrowa, odpowiednio dobrana wiekowo. Metody: U wszystkich badanych wykonano pomiary antropometryczne, określono BMI w kg/m2, oceniono wyrównanie metaboliczne na podstawie HbA1c (%), przeprowadzono badanie okulistyczne oraz oznaczono mikroalbuminurię z dobowej zbiórki moczu. Zarówno w grupie badanej, jak i w grupie kontrolnej oznaczono GH, IGF-1, IGFBP-3 i VEGF. Uzyskane wyniki poddano analizie statystycznej. Wyniki: W analizowanej grupie dzieci i młodzieży z cukrzycą typu 1 stwierdzono: wyższe wydzielanie GH u osób z cukrzycą w stosunku do osób z grupy kontrolnej (10,11∓16,21 vs. 2,89∓4,03 µIU/ml, p<0,05). U młodzieży z cukrzycą stwierdzono natomiast niższy poziom IGF-1 w stosunku do osób z grupy kontrolnej (283,48∓117,36 vs. 427,95∓177,48 ng/ml, p<0,05), niższe w stosunku do osób z grupy kontrolnej było także IGFBP-3 (5555,21∓1158 vs. 6622,18∓1110,91 pg/ml, p<0,05). Stwierdzono znamiennie statystycznie wyższe stężenie VEGF w stosunku do młodzieży z grupy kontrolnej (328,68∓251 vs. 132,19∓85 pg/ml, p<0,05), oraz zauważono, iż poziom VEGF, GH i IGFBP-3 wzrasta wraz z czasem trwania choroby i jest najwyższy w grupie chorujących powyżej 10 lat. Biorąc pod uwagę wyrównanie metaboliczne pacjentów stwierdzono, że poziomy GH, IGF-1 i IGFBP-3 były zbliżone u wszystkich chorych niezależnie od wyrównania metabolicznego, a poziom VEGF był istotnie wyższy u pacjentów z cukrzycą źle wyrównaną. Wydzielając grupę pacjentów z retinopatią cukrzycową stwierdzono wśród nich najwyższy poziom VEGF w stosunku do grupy pacjentów bez powikłań Wnioski: 1. W cukrzycy typu 1 w okresie rozpoczynających się powikłań naczyniowych stwierdza się zaburzoną oś GH–IGF-1– IGFBP-3. 2. Podwyższony poziom VEGF u dzieci chorych na cukrzycę może być dodatkowym markerem w przewidywaniu mikroangiopatii.
