بررسی تغییرات فصلی جمعیت شته‌های غالب مرکبات روی ارقام پرتقال تامسون ناول و نارنگی انشو در غرب مازندران

Abstract

تغییرات فصلی جمعیت شته‌ها روی دو گونه مهم تجاری مرکبات، پرتقال تامسون ناول و نارنگی انشو، در سال‌های 1396- 1395 در غرب استان مازندران (رامسر) مورد بررسی قرار گرفت. نمونه‌برداری هر 14 روز یک‌بار از فروردین 1395 تا اردیبهشت 1396 اجرا شد و از هر درخت چهار سرشاخه‌ جوان در چهار جهت جغرافیایی به طور تصادفی انتخاب و تعداد شته‌ها در زیر استریومیکروسکوپ شمارش شدند. برای تعیین رابطه بین تراکم شته و متغیرهای دما و رطوبت نسبی از ضریب همبستگی پیرسون استفاده شد. نتایج نشان داد که روی هر دو گونه مرکبات، اوج اول جمعیت شته‌ها در اردیبهشت ماه و اوج دوم در مهر ماه هر سال بود. همچنین، در آلودگی بین دو میزبان مرکبات به شته‌ها نیز تفاوت معنی‌دار مشاهده شد و بیشترین آلودگی روی نارنگی انشو بود. بین تراکم جمعیت گونه‌های مختلف شته روی هر دو گونه مرکبات مورد مطالعه اختلاف معنی‌داری وجود داشت. به طوری­که شته‌های سبز مرکبات Aphis spiraecola ، جالیز A. gossypii و سیاه مرکبات Toxoptera auranti به­ترتیب بیشترین فراوانی جمعیت را داشتند. تراکم جمعیت شته‌ها با دما یک همبستگی مثبت و معنی‌دار (r= 0.689, n=49, P=0.04) را نشان داد، ولی با رطوبت نسبی معنی‌دار نبود (r= 0.661, n=49, P=0.53). به‌طورکلی تغییرات جمعیت شته‌های مرکبات تحت تاثیر نوع میزبان گیاهی متفاوت بوده و گونه­های مختلف روند نوسانات جمعیت متفاوتی را از خود نشان دادند.

Keywords

• تغییرات فصلی جمعیت
• a. gossypii
• aphis spiraecola
• toxoptera auranti