تحلیل رابطۀ میان تولیدات علمی کشورهای برتر جهان و میزان ثبت اختراع

Abstract

هدف: هدف پژوهش حاضر بررسی رابطۀ میان تولیدات علمی به‌عنوان شاخص علم و پروانه‌های ثبت اختراع به‌عنوان شاخص فناوری در کشورهای برتر جهان است. روش‌شناسی: پژوهش حاضر از نوع کاربردی علم‌سنجی است که با روش کتابخانه‌ای انجام شده است. جامعۀ این پژوهش شامل تولیدات علمی منتشرشده در پایگاه استنادی اسکوپوس و اختراعات ثبت‌شده در ادارۀ ثبت اختراع و علائم تجاری آمریکا بین سال‌های 2008ـ2013 می‌باشد. با توجه به نوع داده‌ها از آزمون‌های آماری پارامتریک و ناپارامتریک و همچنین روند همبستگی میان متغیرها از آزمون همبستگی اسپیرمن استفاده شده است. برای تجزیه‌وتحلیل داده‌ها از نرم‌افزار اس.پی.اس.اس (SPSS) استفاده شد. یافته‌ها: یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد روند همبستگی بین تولیدات علمی کشورها و اختراعات ثبت‌شده در بازۀ زمانی 2008ـ2013 در ادارۀ ثبت اختراعات و پایگاه استنادی اسکوپوس در هر شش سال معنی‌دار بوده است و از لحاظ نوع مدارک علمی اعم از کتاب، مقاله و مقالۀ کنفرانسی آزمون همبستگی اسپیرمن میان این نوع از مدارک علمی نشان داد که مقاله با ضریب همبستگی 858.0، کتاب با ضریب همبستگی 867.0 و مقالۀ کنفرانسی با ضریب همبستگی 874.0 در سطح 01.0 معنی‌دار هستند و با میزان اختراعات ثبت‌شده رابطه دارند. همچنین ضریب همبستگی حوزه‌های موضوعی علوم اجتماعی و انسانی با 866.0، علوم فنی و مهندسی با 861.0، علوم پزشکی با 843.0 و علوم زیستی با 834.0 در سطح ۱درصد نشان داد که میان میزان تولیدات علمی کشورها در حوزه‌های موضوعی و میزان اختراعات ثبت‌شده، رابطۀ معنی‌داری وجود دارد. نتیجه‌گیری: نتایج این پژوهش نشان داد که بین تولیدات علمی کشورها و ثبت اختراعات، رابطۀ مستقیمی وجود دارد و کشورهایی که دارای تولید علمی بالایی هستند، از اختراعات بیشتری برخوردار هستند. .

Keywords

• اختراعات
• اسکوپوس
• تولید علم
• علم‌سنجی
• کشورها
• استناد