پژوهش‌های زبان‌شناختی در زبان‌های خارجی (May 2021)

ترجمه در ژانر وحشت: رمان گورستان اثر نیل گیمن و ترجمة فارسی آن

  • زینب شیخ حسینی,
  • فاطمه زند,
  • فاطمه زهرا نظری رباطی

DOI
https://doi.org/10.22059/jflr.2021.320651.821
Journal volume & issue
Vol. 11, no. 1
pp. 97 – 114

Abstract

Read online

ترجمه ابزاری مناسب است که امکان خواندن متون مختلف از جمله ادبیات وحشت را در سراسر جهان فراهم ‌می‌کند. وینه و داربلنه (نقل در ماندی، 1391) از نظریه‌پردازانی‌اند که راهبردهای هفت‌گانه‌ای را برای ترجمه معرفی می‌کنند. این راهبردها عبارتند از: وامگیری، ترجمة تحت‌اللفظی، گرته‌برداری، تغییر شکل، تغییر بیان، معادل‌یابی، و اقتباس. دیویس (2003) برای ترجمة واژگان خاص فرهنگی هفت‌راهبرد ارائه می‌دهد و سه‌راهبرد پانویس، صرف‌نظر‌کردن از ارجاع فرهنگی، و معادل‌یابی در ترجمة ژانر وحشت نقشی مهم دارند. در این پژوهش، سعی ‌شده با استفاده از شیوة اسنادی‌کتابخانه‌ای، رمان گورستان (The Graveyard) اثر نیل گیمن بررسی و چالش‌های ترجمة ژانر وحشت در ترجمة فارسی این اثر، بر اساس مدل نظری وینه و داربلنه و دیویس مورد مطالعه قرار‌ گیرد؛ بنابراین، پرسش‌های پژوهش به‌این شرح است: مترجم از چه راهبرد‌هایی برای ترجمة اثر وحشت استفاده‌ کرده‌ است؟ آیا مترجم توانسته راهبرد‌های ترجمه را بر ‌اساس ویژگی‌های ژانر وحشت به‌کار‌ گیرد و متنی با تأثیر همانند متن مبدأ بیافریند؟ نتایج نشان‌داد که مترجم از راهبرد‌های حذف، اقتباس، ترجمة تحت‌اللفظی، جابجایی و تغییر بیان استفاده‌ کرده ‌است. در بسیاری از موارد، مترجم به‌هنگام گزینش راهبرد به‌ویژگی‌های ژانر وحشت توجه لازم را نداشته و همین نیز موجب شده مخاطب به‌‌هنگام خواندن متن اصلی، احساس وحشت بیشتری را تجربه ‌کند. نتایج حاصل از این پژوهش افزون بر اینکه به‌مترجم کمک می‌کند تا نقاط ضعف و قوت ترجمه خود را شناسایی کند، بایستگی و اهمیت توجه به‌ویژگی‌های متن را برای مترجمان و دانشجویان رشتة زبان انگلیسی آشکار خواهد کرد.

Keywords