Pojęcie narodu w polskim prawie konstytucyjnym a praktyka polityczna lat 2015–2023

Abstract

Celem artykułu jest ustalenie, jak ewoluowało pojęcie „naród” w polskim prawie konstytucyjnym na tle przykładów praktyki politycznej lat 2015–2023. Autor weryfikował następującą hipotezę: mimo wynikającej z Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej obywatelskiej koncepcji narodu, rząd Zjednoczonej Prawicy w celach politycznych zawężał jego rozumienie do narodu kulturowo-etnicznego, co skutkowało ograniczaniem praw mniejszości narodowych i etnicznych. W pierwszej części tekstu dokonano interpretacji przepisów konstytucyjnych (historycznych i obowiązujących) poświęconych narodowi oraz analizy orzecznictwa i doktryny. Ustalono, że – mimo obowiązującej w Polsce politycznej koncepcji narodu – część doktryny stoi na stanowisku uprzywilejowującym w procedurze ubiegania się o obywatelstwo RP obcokrajowców polskiego pochodzenia oraz tych, którzy ulegli asymilacji. Negatywnie oceniono działania polskich władz wymierzone w mniejszości narodowe i etniczne, które stały się zakładnikami problemów niewyjaśnionych na poziomie ińskiej i łemkowskiej oraz niemieckiej). Ataki na mniejszości, powodowane bieżącymi potrzebami politycznymi, stanowią niebezpieczny precedens. W przyszłości podobne działania mogą zostać wymierzone w kolejne grupy społeczne.

Keywords

• naród
• naród polityczny
• naród etniczny
• mniejszości narodowe
• mniejszości etniczne