Isletme ve Iktisat Calismalari Dergisi (Mar 2019)
EKONOMİK KRİZLERİN TÜRKİYE'NİN DIŞ TİCARETİ VE REKABET GÜCÜ ÜZERİNE ETKİSİNİN EKONOMETRİK ANALİZİ
Abstract
Bu çalışmada Türkiye’de ekonomik krizlerin, dış ticaret ve rekabet gücü üzerindeki etkileri, 1990:M01-2018:M06 dönemi için araştırılmıştır. Serilerin durağanlığı; ADF ve PP birim kök testleriyle incelenmiş ve serilerin I 1 oldukları görülmüştür. Eşbütünleşme ilişkileri; Johansen testiyle sınanmış ve serilerin eşbütünleşik oldukları görülmüştür. Uzun ve kısa dönem analizleri VECM yöntemiyle gerçekleştirilmiş ve dünyadaki kişi başına düşen milli gelir artışlarının, Türkiye’nin ihracatını kısa dönemde etkilemediği, uzun dönemde arttırdığı, reel efektif döviz kurundaki artışların Türkiye’nin ihracatını kısa dönemde etkilemediği, uzun dönemde azalttığı, Türkiye’deki kişi başına düşen milli gelir ve reel efektif döviz kuru artışlarının ithalatı kısa dönemde de uzun dönemde de arttırdığı, uzun dönemdeki etkilerin daha büyük olduğu görülmüştür. 1994 krizinde Türkiye’nin ihracatının ve ithalatının kısa dönemde azaldığı, uzun dönemde etkilenmediği, 2001 krizinde dış ticaretin kısa dönemde etkilenmediği, uzun dönemde arttığı, 2008 krizinde ise ithalatın kısa dönemde azaldığı, ihracatın ise uzun dönemde arttığı belirlenmiştir. Modellerin hata düzletme mekanizmaları çalışmaktadır. Nedensellik ilişkileri Granger testiyle incelenmiş ve dünyadaki kişi başına düşen milli gelir ile Türkiye’nin ihracatı, Türkiye’deki kişi başına düşen milli gelir ile Türkiye’nin ithalatı ve Türkiye’nin ihracatı ile ithalatı arasında iki yönlü, reel efektif döviz kurundan ithalata ve Türkiye’deki kişi başına düşen milli gelirden reel efektif döviz kuruna doğru tek yönlü nedensellik ilişkileri tespit edilmiştir. Reel efektif döviz kuru ile ihracat arasında ise herhangi bir nedensellik ilişkisine ulaşılamamıştır
Keywords
