Mutfakta Bilgi Paylaşımı: Planlı Davranış ve Sosyal Değişim Teorileri Yaklaşımları

Abstract

Bu çalışma, yiyecek içecek işletmelerinde çalışan şeflerin mesleki bilgi ve deneyimlerini meslektaşlarıyla paylaşma durumlarını planlı davranış ve sosyal değişim teorileri perspektifinden incelemeyi amaçlamaktadır. Bilgi paylaşma davranışını etkilediği düşünülen faktörler olarak kişisel çıktı beklentisi, bilgi kaybı beklentisi, karşılıklılık beklentisi ve bilgi paylaşımına yönelik tutum arasındaki ilişkiler araştırılmıştır. Ayrıca, tutumun bu faktörler üzerindeki aracılık etkisi de test edilmiştir. Rastgele ve kartopu yöntemleriyle seçilen 267 şefin katıldığı çalışmada, bilgi paylaşımı tutumunu ölçmek için çeşitli ölçekler kullanılmış ve veriler anket aracılığıyla toplanmıştır. Sonuçlar, kişisel çıktı beklentisi ve karşılıklılık beklentisinin bilgi paylaşımına yönelik tutumu pozitif ve anlamlı şekilde etkilediğini, ancak bilgi kaybı beklentisinin bu tutumu negatif ve zayıf düzeyde etkilediğini göstermiştir. Bilgi paylaşımına yönelik tutumun bilgi paylaşma davranışını güçlü bir şekilde pozitif etkilediği tespit edilmiştir. Aracılık testleri, bilgi paylaşımına yönelik tutumun kişisel çıktı beklentisi ile bilgi paylaşma davranışı arasında kısmi tamamlayıcı bir aracılık rolü oynadığını, bilgi kaybı beklentisi ile bilgi paylaşma davranışı arasında rekabetçi (kısmi aracılık) rolü oynadığını ve karşılıklılık beklentisi ile bilgi paylaşma davranışı arasında kısmi tamamlayıcı bir aracılık rolü oynadığını ortaya koymuştur. Araştırma bulguları, şeflerin bilgi paylaşma davranışlarını tahmin etmede Planlı Davranış Teorisi ve Sosyal Değişim Teorisinin açıklayıcı etkisini doğrulamış ve bu konuda stratejik öneriler sunmuştur.

Keywords

• bilgi paylaşma davranışı
• şeflerin bilgi paylaşımı
• planlı davranış̧ teorisi
• sosyal değişim teorisi
• gastronomi
• knowledge sharing behavior
• chefs
• theory of planned behavior
• social exchange theory
• gastronomy