Dini Araştırmalar (Nov 2015)
Ziya Gökalp'de Din ve Medeniyet İlişkisi
Abstract
Bu makalede Ziya Gökalp’in Ümmet Programı adını verdiği projesi çerçevesinde din ve medeniyet arasında kurduğu ilişki üzerinde durulmaktadır. Gökalp'in ümmet programına göre İslam milletleri arasında kültürel bir birlik sağlanmalıdır. Medeniyetin ilke ve kuralları din kitabı tarafından belirlenmektedir. Böylelikle milletlerarası birlik ruhu din kitabı tarafından başlatılmıştır denilebilir. Buna göre din ve medeniyet arasında bir sebeplilik ilişkisi kurulmuştur. Gökalp'in iki medeniyet dairesi kavramsallaştırması bu bağlamda önem arz etmektedir. Dinin alanı Gökalp'in düşüncesinde Osmanlı'daki klasik din anlayışına göre daralmıştır. Bu makalede Gökalp'in ümmet ve milletlerarası birlik kavramları arasında düştüğü ikilemden kurtulma yolunda teklif ettiği çözüm şekli de irdelenmiştir.