بررسی عوامل مؤثر بر سلول‌های بدنی شیر و تخمین فراسنجه‌های آن در گاوهای شیری هلشتاین استان خراسان رضوی به روش رگرسیون تصادفی

Abstract

هدف این تحقیق بررسی عوامل مؤثر بر صفت تعداد سلول‌های بدنی شیر و تخمین وراثت‌پذیری و همبستگی‌های آن با سایر صفات تولیدی بود. برای این منظور از اطلاعات 185688 رکورد روز آزمون تولید شیر و شجره گاوهای 54 گله استان خراسان رضوی استفاده شد. برای نرمال کردن رکوردهای صفت تعداد سلول‌های بدنی از آنها لگاریتم طبیعی گرفته شده و گاوهایی در برآورد مولفه‌های واریانس استفاده شدند که حداقل 1 و حداکثر 10 شکم زایش داشتند. اثرات محیطی در مدل آماری شامل اثر گله × سال رکوردگیری (سطح 247)، نوبت ماهیانه شیردهی (15 سطح)، دوره شیردهی (10سطح)، ماه رکوردگیری (12سطح)، سال (9 سطح) و فصل زایش (4 سطح)، مقدار تولید شیر و توان دوم آن بودند. وراثت‌پذیری تعداد سلول‌های بدنی دوره اول شیردهی با استفاده از مدل روزآزمون و رگرسیون تصادفی و همبستگی‌های بین صفات با مدل دو صفته نرم افزار Wombat برآورد شدند. اثرات ثابت مدل شامل گله × سال رکوردگیری، درصد خلوص خونی هلشتاین و ماه شیردهی به‌عنوان کوواریت و اثر ژنتیک افزایشی حیوان و محیط دایمی مشترک با چندجمله‌ای لژاندر درجه 5 به عنوان اثرات تصادفی بود. تمام عوامل ثابت مدل اول در سطح 1 درصد معنی‌دار بودند. با پیشرفت مراحل شیردهی تعداد سلول‌های بدنی افزایش یافت. کمترین تعداد سلول‌های بدنی در فصل رکوردگیری پاییز و یا در گاوهایی که در پاییز زایش کرده بودند، مشاهده شد. همچنین به نظر می‌رسد که افزایش سن عاملی برای افزایش تعداد سلول‌های بدنی باشد. مقادیر وراثت‌پذیری این صفت از 043/0 تا 136/0 متغیر بود. کمترین میزان همبستگی سلول‌های بدنی با تولید شیر (011/0-) و بیشترین آن با درصد پروتئین شیر(442/0) بود.

Keywords

• رگرسیون تصادفی
• سلول‌های بدنی شیر
• وراثت پذیری
• همبستگی ژنتیکی
• همبستگی فنوتیپی