اثربخشی تحریک فراجمجمه ای مغز با استفاده از جریان مستقیم الکتریکی (TDCS) بر کارکردهای اجرایی کودکان دارای اختلال یادگیری

Abstract

مقدمه و اهداف نقص در کارکردهای اجرایی همچون مهارت­ های تنظیم رفتار (بازداری، انتقال توجه، کنترل هیجان) و مهارت­ های فراشناخت (برنامه­ ریزی، سازمان­دهی مواد، نظارت، حافظه کاری، آغازگری) و ضعف در خواندن، نوشتن و ریاضیات از علائم رایج در اختلالات یادگیری است. پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی تحریک فراجمجمه ­ای مغز با استفاده از جریان مستقیم الکتریکی (TDCS) بر کارکردهای اجرایی کودکان دارای اختلال یادگیری استان یزد صورت گرفت. مواد و روش­ ها طرح پژوهش حاضر از نوع نیمه­ آزمایشی با پیش­ آزمون-پس آزمون و گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل کلیه دانش­ آموزان دارای اختلال یادگیری دختر و پسر دوره دبستان در استان یزد در سال تحصیلی 99-98 بودند که از میان آنان 30 نفر به روش نمونه­گیری هدفمند انتخاب شدند و با گمارش تصادفی، به دو گروه آزمایش و کنترل (15 نفر برای هر دو گروه) تقسیم شدند. ابزار پژوهش، پرسشنامه کارکردهای اجرایی BRIEF بود. گروه آزمایش طی 10 جلسه 20 دقیقه ­ای جریان مستقیم و ضعیف 1/5 میلی­آمپر از طریق قرار دادن الکترود آند 5 در 5 سانت در منطقه پیش­پیشانی خلفی-جانبی چپ Fz و کاتد 5 در 7 سانت و جریان یک میلی­آمپر بر روی ساعد دست راست قرار گرفت. داده­ها با بهره­ گیری از تحلیل کواریانس یک­راهه (آنکوا) و چندمتغیره (مانکوا) و آزمون مقایسه میانگین­ها تی مستقل مورد تجزیه­ و­ تحلیل قرار گرفت. یافته­ ها نتایج نشان داد که تحریک فراجمجمه­ ای مغز با استفاده از جریان مستقیم الکتریکی (TDCS) بر مهارت­ های تنظیم رفتار (بازداری، انتقال توجه، کنترل هیجان) و مهارت ­های فراشناخت (برنامه ­ریزی، سازمان­دهی مواد، نظارت، حافظه کاری، آغازگری) مؤثر بوده است. نتیجه­ گیری با توجه به یافته­های پژوهش برای بهبود کارکردهای اجرایی کودکان دارای اختلالات یادگیری که شامل مهارت ­های تنظیم رفتار و مهارت ­های فراشناخت می­شود می­توان از تحریک فراجمجمه­ ای مغز با استفاده از جریان مستقیم الکتریکی (TDCS) استفاده کرد.

Keywords

• کارکردهای اجرایی
• تحریک فراجمجمه ­ای مغز
• جریان مستقیم الکتریکی
• اختلالات یادگیری