تأثیر شیوه‌ی سؤال پرسیدن سقراطی بر آموزش تفکر انتقادی

Abstract

هدف از این پژوهش بررسی تأثیر آموزش تفکر انتقادی از طریق شیوه‌ی سؤال پرسیدن سقراطی، بر مهارت‌های تفکر انتقادی دانشجویان رشته روان‌شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز بود. جامعه این پژوهش، شامل کلیه دانشجویان مقطع کارشناسی رشته روان‌شناسی عمومی مشغول به تحصیل در دانشگاه آزاد واحد اهواز بودند. برای انتخاب نمونه، از بین کلیه کلاس‌های ارائه شده برای دانشجویان کارشناسی روان‌شناسی، یک کلاس 44 نفره به شیوه نمونه‌گیری خوشه‌ای، انتخاب و با استفاده از روش تصادفی ساده، به دو گروه 22 نفری تقسیم و در گروه‌های مداخله و گواه قرار داده شدند. طرح پژوهش، نیمه تجربی و از نوع پیش‌آزمون و پس‌آزمون با گروه کنترل بود. پس از برگزاری پیش‌آزمون، برنامه آموزشی تفکر انتقادی، طی 13 جلسه و هر هفته یک جلسه به مدت 90 دقیقه به گروه مداخله ارائه شد و سپس از هر دو گروه پس آزمون گرفته شد. ابزار اندازه‌گیری مورد استفاده در این پژوهش آزمون تفکر انتقادی واتسون گلیزر (فرم الف) بوده است. اعتبار آزمون به روش آلفای کرونباخ 75/0 به دست آمد و تجزیه و تحلیل داده‌ها به روش کوواریانس یک طرفه (آنکووا) در سطح 05/0 p< (با استفاده از نرم‌افزار SPSS19)، انجام شد. یافته‌ها نشان دهنده‌ی وجود تفاوت معنی‌دار بین گروه مداخله و کنترل در نمره‌ی کلی تفکر انتقادی و چهار خرده مقیاس از 5 خرده مقیاس مربوطه بودند. هم چنین یافته‌ها نشان دهنده‌ی عدم تأثیر متغیرهای جنسیت و وضعیت تأهل در گروه مورد بررسی بودند.

Keywords

• تفکر انتقادی
• شیوه سؤال پرسیدن سقراطی
• مباحثه
• استدلال