بررسی دامنه شبانه‌روزی دما در ایران با استفاده از مجموعه داده AgERA5

Abstract

این پژوهش با هدف بررسی دمای شبانه‌روزی در ایران انجام شده است. برای این منظور کمینه و بیشینه دما طی دوره آماری 40 ساله (2020-1981) با استفاده از برونداد مجموعه داده AgERA5 بررسی و سپس دامنه شبانه­روزی دما (DTR) محاسبه گردید. جهت درستی­سنجی مجموعه داده AgERA5 از داده­های 56 ایستگاه هواشناسی همدید و سنجه­های آماری RMSE و R2 و برای بررسی متوسط روند از آزمون Theil-Sen استفاده گردید. نتایج درستی سنجی دمای کمینه و بیشینه نشان داد که مجموعه داده AgERA5 از دقت بالایی برای برآورد دما برخوردار است و روند ماهانه دمای کمینه و بیشینه در ایران افزایشی است. روند افزایش دما در طول زمان ثابت نبوده و در ماه­های مختلف متفاوت است. بااین‌حال روند افزایشی دما طی ماه­های مختلف سال برای دو متغیر دمای کمینه و دمای بیشینه هماهنگ است. در تمامی ماه­ها، بیشینه روند افزایشی دما در فصل زمستان و ماه مارس مشاهده می­شود. شاخص DTR در ایران حداقل 48/0 و حداکثر 6/16 درجه سلسیوس است که به ترتیب در ماه­های دسامبر و ژوئیه اتفاق می­افتد. بیشینه شاخص DTR در مناطق خشک داخلی و کمینه آن در مناطق شمالی و شمال­غربی کشور رخ می­دهد. بیشینه روند افزایشی دمای کمینه و بیشینه در ماه مارس است که به ترتیب 8/0 و 2/1 به ازای هر دهه افزایش می­یابد. در مقابل بیشینه روند کاهشی دمای کمینه و بیشینه در ماه نوامبر است که به ترتیب با 1/0- و 2/0- به ازای هر دهه کاهش می­یابد

Keywords

• روند دما
• agera5
• دامنه شبانه‌روزی دما (dtr)
• ایران