بررسی میزان جذب یک سرفکتانت پلیمری برروی سنگ مخزن در شرایط مختلف و مقایسه آن با HPAM

Abstract

هدر رفتن سرفکتانت و پلیمر در طی عملیات تزریق در مخازن به‌عنوان مهم‌ترین مسأله در امکان‌پذیر بودن عملیات تزریق مواد شیمیایی محسوب می‌گردد. تزریق هم‌زمان پلیمر و سرفکتانت نیز باعث ایجاد برهم‌کنش بین سرفکتانت و پلیمر شده و سبب کاهش قابل‌ملاحظه‌ای در عملکرد آن‌ها می‌گردد. بهترین راه‌حل برای برطرف نمودن این مشکل استفاده از ماده‌ای جدید به نام سرفکتانت پلیمری است که می‌تواند یک جایگزین بسیار جذاب برای استفاده هم‌زمان این دو ماده تلقی گردد. یکی از مشکلات اساسی تزریق مواد شیمیایی، جذب این مواد برروی سنگ مخزن است که به‌دلیل آن که پژوهش ها محدودی در رابطه با بررسی میزان جذب سرفکتانت پلیمری برروی سنگ مخازن و مقایسه آن با میزان جذب پلیمرهای معمولی انجام شده است، در این پژوهش میزان جذب یک سرفکتانت پلیمری و یک پلیمر معمولی در دماهای مختلف برروی نمونه سنگ کربناته مورد بررسی قرار گرفته است. ابتدا پلی‌اکریل‌آمید هیدرولیز شده (HPAM) و پلی‌اکریل‌آمید اصلاح شده آبگریز (HMZPAM)، به‌عنوان یک سرفکتانت پلیمری، با استفاده از یک گروه آب‌گریز زویتری سنتز گردید و در ادامه اثر این دو پلیمر در غلظت‌های 50 تا mg/L 1000 در دمای 25 تا C° 80، برروی جذب سطحی در سنگ کربناته بررسی شد. نتایج کلی حاصل از این آزمایش‌ها نشان می‌دهد که جذب سطحی HPAM و HMZPAM برروی سنگ مخزنی از جنس دولومیت (دارای بار سطحی مثبت)، با افزایش غلظت پلیمر، افزایش می‌یابد. به‌طورکلی می‌توان گفت که عامل اصلی در جذب سطحی پلیمرها، نیروهای الکترواستاتیکی می‌باشند که به‌دلیل آن که پلیمر HMZPAM نسبت به پلیمر HPAM، در ساختار خود علاوه بر گروه‌ عاملی منفی -COO، گروه عاملی منفی SO3- را نیز دارد، این گروه‌های عاملی منفی، بیشتر جذب بار مثبت سطح سنگ شده که در نتیجه سبب افزایش میزان جذب سرفکتانت پلیمری HMZPAM نسبت به HPAM می‌گردند.

Keywords

• سرفکتانت پلیمری
• پلیمر
• جذب سطحی
• دما
• دولومیت
• کربناته