مدیریت اسلامی (Feb 2024)
شناسایی سبک حاکمیت اسلامی پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌و‌سلم)
Abstract
حاکمیت پیامبر اکرم(ص) الگویی ارزشمند برای حکمرانی اسلامی در عصر حاضر محسوب می‌شود. این مقاله با هدف شناسایی سبک حاکمیت نبوی(ص) و الگوبرداری برای دستیابی به حکمرانی اسلامی، با روش تحلیل مضمون به بررسی بیانات و رفتار آن حضرت در دوران حکومت در مدینه پرداخته است. وفق یافتههای مقاله، سبک حاکمیت نبوی(ص) معرف الگویی پنجوجهی شامل «پایه مناسبات»، «میزان همگرایی»، «واسطه مبادله»، «ابزارهای هماهنگی و رفع تعارض» و «فرهنگ غالب» در جامعه اسلامی است. یافته‌ها همچنین نشان می‌دهند که سبک حاکمیت پیامبر اکرم(ص) برپایه ویژگی‌هایی همچون اخوت و یگانگی بر مبنای اهتمام به امور مسلمین، تکریم برادران دینی و حفظ پیوند برادری؛ وابستگی متقابل ناشی از تأکید بر یگانگی امت اسلامی؛ انگیزه پاداش الهی از طریق ترغیب به اعمال صالح؛ حکمیت الهی با تأکید بر اطاعت از خدا و رسول؛ و فرهنگ همیاری و یاری‌رسانی بنا شده است. این ویژگی‌ها حاکی از آن است که سبک حاکمیت حضرت محمد(ص) را می‌توان با تشبیهی استعاری، سبک مبتنی بر «نظام خانواده» دانست. این الگو می‌تواند راهنمای مناسبی برای طراحی حکمرانی اسلامی در عصر حاضر باشد.
