بهبود خصوصیات کمی، کیفی و کارایی زراعی فسفر در سویا (Glycine max L.)

Abstract

به‌منظور بررسی اثر اسید هیومیک، بیوفسفات و کود فسفر بر خصوصیات کمّی، کیفی و کارایی زراعی فسفر سویا (Glycine max L.) رقم هابیت، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در بهار و تابستان سال 1399 در همدان انجام شد. کود فسفر و بیوفسفات هرکدام در دو سطح مصرف و عدم مصرف و محلول‌پاشی اسید هیومیک در سه سطح 0، 2 و 4 گرم در لیتر (طی دو مرحله 15 و30 روز پس از سبز شدن به‌میزان 250 لیتر در هکتار)، عوامل این آزمایش بودند. نتایج نشان داد که در شرایط مصرف کود فسفر، کاربرد همزمان بیوفسفات و اسید هیومیک باعث افزایش ارتفاع بوته (2/19 درصد)، عملکرد زیستی (8/28 درصد) و تعداد غلاف در بوته (4/20 درصد) نسبت به عدم مصرف آن‌ها شد. مصرف چهار گرم در لیتر اسید هیومیک و بیوفسفات به‌ترتیب عملکرد دانه را 3/27 و 4/26 درصد و کارایی مصرف آب را 26 و 25 درصد افزایش داد. بالاترین درصد روغن دانه (21/23) با عدم مصرف فسفر و کاربرد همزمان چهار گرم در لیتر اسید هیومیک و بیوفسفات حاصل شد، درحالی‌که بیشترین درصد پروتئین دانه (3/51) در حضور فسفر، چهار گرم در لیتر اسید هیومیک در نبود بیوفسفات به‌دست آمد. مصرف توأم بیوفسفات و اسید هیومیک نسبت به مصرف جداگانه بیوفسفات، چهار و دو گرم در لیتر اسید هیومیک به‌ترتیب باعث افزایش 1/21، 7/35 و 3/48 درصدی کارایی زراعی فسفر شد. بنابراین، مصرف همزمان اسید هیومیک و بیوفسفات افزایش عملکرد کمّی و کیفی سویا را در پی دارد.

Keywords

• تعداد غلاف در بوته
• درصد پروتئین
• درصد روغن
• عملکرد دانه
• کارایی مصرف آب