YAHYALI KAYSERİ-DEMİRKAZIK NİĞDE-ÇAMARDI YÖRESİ ÇİNKO-KURŞUN YATAKLARININ MİNERALOJİSİ VE JENEZİ

Abstract

İnceleme alanı, Orta Toroslar'ın kuzey doğusunda, nap tektoniğinin, kırık ve fayların yoğun olduğu bir alan içerisinde yer almaktadır. Yahyalı-Demirkazık arasında irili ufaklı çok sayıdaki çinko-kurşun yatak ve zuhurları damar, damarcık, fay ve karst boşlukları (cep dolgusu) şeklinde, Permiyen-Jura zaman aralığında oluşan çeşitli özelliklerdeki karbonatlı kayaçlar içerisinde yerleşmiştir. Yatakların ekonomik cevher mineralleri sfalerit, galenit, smitsonit anglezit ve serüsit olup, eser miktardaki pirit, kalkopirit, arsenopirit, pirotin, manyetit, molibdenit, bravoid, fahlerz (tetrahedrit-frayberjit), nabit gümüş, arjantit ve nabit altın cevher parajenezinin diğer birincil minerallerini; götit, lepidokrokit, malakit, azürit, kovellin, hemimorfit, hidrozinkit ikincil minerallerini; kalsit, dolomit, kuvars ve barit ise gang minerallerini oluşturmaktadır. Cevher mineralleri parajenezine ait, yüksek sıcaklıkta oluşan minerallerin varlığı ve bunların optik özellikleri ile sfalarit ve galenitin bünyesinde bulunan Fe, Cu, Mn, AI, Mg, Ni, Ti, V, W, Co, Cd, Ir, Ge, Ag ve Au elementlerin varlığı ile aynı parajeneze ait baritin Sr içeriğinin % 2.13 gibi yüksek bir değerde olması, cevherleşmenin hidrotermal olarak oluştuğuna işaret etmektedir. Levha tektoniği modeline göre, derinlerde oluşan kalkalkali magma, intrüzyondan önce gravitasyon nedeniyle ikiye ayrılmaktadır. Bunun bir bölümü, Bolkardağları ve inceleme alanında geniş bir alana yayılan cevhersiz granitoidleri, diğer bölümü ise, metal iyonlarınca zengin cevher magmasını oluşturarak ada yayı gerisinde kireçtaşlarının zayıf zonlarına, kırık ve fay boşluklarına yerleşmiştir. Atmosferik şartlar ve sıcak yeraltı sularının etkisiyle günümüzde dahi oluşumunu sürdüren çok evreli karslaşma süreçleri, daha önceden bölgeye yerleşen cevherin remobilizasyonu ve tekrar aynı damarlar içerisinde iç sedimentasyonla çökelmelerini sağlamıştır.

Keywords

• -
• -