اثربخشی زوج‌درمانی رفتاری ـ تلفیقی و زوج‌درمانی گاتمن بر کیفیت‌ روابط زناشویی و صمیمیت زناشویی

Abstract

هدف این پژوهش تعیین اثربخشی زوج‌درمانی رفتاری ـ تلفیقی و زوج‌درمانی گاتمن بر کیفیت روابط زناشویی و صمیمیت زناشویی زوجین متعارض بود. در این پژوهش، از طرح آزمایشی تک‌موردی، از نوع خط پایۀ چندگانۀ ناهم‌زمان استفاده شد. جامعۀ آماری شامل زوج‌های مراجع‌کننده به مرکز مشاورۀ شمیم در سال 1399 بود. نمونه شامل شش زوج بودند که با روش نمونه‌گیری غیرتصادفی در دسترس انتخاب شدند و با توجه به نتایج پرسش‌نامۀ کیفیت روابط‌ زناشویی (فلچر و همکاران، 2000)، جزء زوج‌های متعارض قرار گرفتند. آن‌ها به‌صورت تصادفی در دو گروه دسته‌بندی شدند. مشارکت‌کنندگان به پرسش‌نامه‌های صمیمیت زناشویی (السون، 1981) و کیفیت روابط زناشویی در مراحل پیش‌آزمون، پس‌آزمون و پیگیری پاسخ دادند. سپس، با استفاده از پروتکل‌های درمانی گاتمن (گاتمن، 1397) و رفتاری ـ ‌تلفیقی (پورسردار، 1398)، در دو تا چهار مرحلۀ خط پایه، مداخلۀ 14 و 16جلسه‌ای و پیگیری دوماهه اجرا گردید. داده‌ها به روش ترسیم دیداری، شاخص تغییر پایا و درصد بهبودی تجزیه‌وتحلیل گردید. یافته‌ها نشان داد اثربخشی روش گاتمن در مقایسه با روش رفتاری ـ تلفیقی، از نظر اندازۀ تغییر، کلیت و ثبات، فراگیری و پایداری بیشتری داشته و تراز بهبودی زوج‌های متعارض در گروه گاتمن و رفتاری ـ ‌تلفیقی‌ در‌‌ مراحل‌ پس از درمان و پیگیری، در متغیرهای کیفیت رابطۀ زناشویی به‌ترتیب 53/49 و 68/43 و در صمیمیت زناشویی 65/39 و 56/38 بوده است.

Keywords

• زوج‌درمانی رفتاری ـ ‌تلفیقی
• صمیمیت زناشویی
• کیفیت روابط زناشویی
• گاتمن