غالب (Mar 2024)
شاخص‌های بیداری اسلامی در شعر خلیل‌الله خلیلی
Abstract
بیداری اسلامی جنبشی از هوش‌یاری و آگاهی اُمت اسلامی است که در اثر آن مسلمانان برای به‌دست‌آوردن عظمت و زمام امور سرزمین‌های اسلامی به پا ایستادند. مطالعۀ نقش خلیل‌الله خلیلی شاعر معاصر افغانستان در بیداری اسلامی و بررسی مؤلفه‌های این‌گونه بیداری در شعر او، نشان می‌دهد که خلیلی در احیایی اندیشه‌های دینی، ایجاد هم‌بسته‌گی، خودباوری و روحیۀ بازگشت مسلمانان به‌عظمت دیرین شان، سهم بارز داشته است. هدف تحقیق حاضر معرفی خلیل‌الله خلیلی، نقش شعر او در بیداری جامعۀ اسلامی فارسی‌زبان و بررسی عمده‌ترین شاخص‌های بیداری اسلامی در اشعار اوست. در این تحقیق به این پرسش‌ها پاسخ داده شده که بیداری اسلامی چه شاخص‌هایی دارد و در شعر خلیل‌الله خلیلی این شاخصها چه‌گونه بازتاب یافته‌اند؟ پژوهش حاضر با روی‌کرد تحلیلی - توصیفی صورت گرفته است، که در آن از منابع معتبر ادبی و نقد ادبی بهره‌جویی شده و نمونه‌هایی از اشعار خلیل‌الله خلیلی از دیوان او به‌عنوان شاهدِ بحث، شرح داده شده است. در اشعار خلیلی میتوان شاخصها و نشانه‌های فراوانی از بیداری اسلامی یافت. از مهم‌ترین شاخص‌های یادشده میتوان به فکر وحدت جهان اسلام، دعوت مسلمانان به اتحاد، نکوهش انواع تفرقه، استعمارستیزی، دعوت به برپایی فریضۀ جهاد، تقویت اعتماد بر خویشتن و خودباوری در میان مسلمانان، امید‌دادن به آیندۀ درخشان، فراخوان بازگشت به قرآن و پیام رهایی‌بخش آن، تجدید اندیشۀ ناب اسلامی و مبارزه با اوهام و خرافات ناشی از دورۀ انحطاط، اشاره کرد.
Keywords
