اثر باقیمانده علف‌کش نیکوسولفورون در خاک بر رشد، گره‌زایی و تثبیت نیتروژن در نخود

Abstract

به‌منظور بررسی تأثیر بقایای علف‌کش نیکوسولفورون در خاک بر رشد، گره‌زایی و تثبیت بیولوژیک ژنوتیپ‌های نخود، مطالعات گلخانه‌ای به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی، در سه تکرار در دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد و در طی دو آزمایش انجام شد. عوامل مورد بررسی در آزمایش اول شامل باقیمانده علف‌کش نیکوسولفورون در خاک در 8 سطح (صفر ، 307/0 ، 769/0 ، 53/1، 07/3 ، 6/4 ، 14/6 و 21/9 میکروگرم در کیلوگرم خاک) و ژنوتیپ‌های نخود در 4 سطح (هاشم، آی ال سی 482، کاکا و کرمانشاهی) بودند. پس از بررسی داده‌های آزمایش اول و مشاهده عدم سبز شدن ژنوتیپ‌های نخود، در سطوح باقیمانده علف‌کش تجدید نظر و در آزمایشی دیگر، اثر 5 سطح (0، 0153/0، 0307/0، 076/0 و 153/0 میکروگرم در کیلوگرم خاک) از باقیمانده علف‌کش نیکوسولفورون بر چهار ژنوتیپ مذکور نخود مورد بررسی قرار گرفت. در ابتدای مرحله زایشی گیاهان، زیست توده اندام هوایی، ریشه، تعداد و زیست توده گره و همچنین مقدار نیتروژن کل آنها اندازه‌گیری شد. براساس نتایج این آزمایش، باقیمانده علف‌کش نیکوسولفورون در خاک به‌طور معنی‌داری منجر به کاهش تمام صفات مورد بررسی در نخود گردید. براساس شاخص ED50، در بین ژنوتیپ‌های نخود، هاشم متحمل‌ترین ژنوتیپ به لحاظ تولید زیست توده اندام هوایی و ریشه بود در حالی‌که زیست توده اندام هوایی ژنوتیپ آی ال سی 482 و ریشه کرمانشاهی حساسیت زیادی به باقیمانده علف‌کش نیکوسولفورون در خاک نشان دادند.

Keywords

• بقایای علف‌کش در خاک، ژنوتیپ هاشم
• ژنوتیپ آی ال سی 482
• ژنوتیپ کاکا
• ژنوتیپ کرمانشاهی