Tarih ve Tarihçi (Dec 2023)
Abbasi Halifesi el-Muktefi Liemrillah’ın Irak’ta Selçuklu Hâkimiyetini Sonlandırma Teşebbüsleri Bağlamında Irak Selçuklu - Abbasi İlişkileri, Bikemza Savaşı (549/1154) ve Bağdad Kuşatması (552/1157)
Abstract
Irak Selçuklu sultanı Mesud’un vefatının ardından tahta geçen Melikşah’ın devlet işleri ile alakadar olmaması üzerine Emîr Hasbey Belengiri, Irak Selçuklu Devleti adına siyasî arenada söz sahibi oldu. Abbasi halifesi el-Muktefi Liemrillah, Melikşah saltanatı döneminde artık harekete geçme zamanı geldiği düşüncesi ile Tikrit, Hille, Vasıt şehirleri üzerine asker sevk ketti. Tüm bu gelişmeler yaşanırken Emir Hasbey Belengiri, Melikşah saltanatının devletin bekası için tehdit oluşturduğu kanaatine varınca Sultan Melikşah azlettirilerek yerine Huzistan’da bulunan Melik Muhammed, Hemedan’a getirilerek Irak Selçuklu Devleti tahtına çıkarıldı. Sultan Muhammed dönemi melik isyanlarına ve bu isyanlara halifenin bizzat destek verdiği mücadele ortamına sahne olmuştur. Halife el-Muktefi Liemrillah’ın Irak bölgesinde Selçuklu aleyhinde gelişip genişlemesi sonucunda iki taraf arasında savaş kaçınılmaz olmuştur. Neticede yaşanan Bikemza Savaşı ve ardından başarısızlıkla sonuçlanan Bağdad kuşatmasının akabinde Irak Bölgesinde Selçuklu gücü kırılırken Abbasi halifesinin hâkimiyeti kesinlik kazandı.
