مطالعه کیفی ابعاد و عوامل موثر بر شکل گیری طفره روی معلمان

Abstract

پژوهش حاضر با هدف بررسی ابعاد و عوامل مؤثر بر شکل‌گیری طفره‌روی سازمانی معلمان مدارس انجام گرفته است. این پژوهش با رویکرد کیفی و با استفاده از راهبرد پدیدارشناسی توصیفی انجام گرفته است. مشارکت‌کنندگان در این پژوهش شامل 11 نفر از معلمان زن با تجربه و عموماً با تحصیلات بالا در زمینه کار گروهی در مدارس شهر تهران در سال تحصیلی 96-97 که از مناطق 6، 11؛ 2، و 5 انتخاب شدند. هم‌چنین مشارکت این افراد در پژوهش براساس میل شخصی و براساس نمونه‌گیری معیار (تجربه بالای 10 سال و مشارکت در کار گروهی) با توجه به قاعده اشباع نظری بوده است. از آنجا که استراتژی پژوهش، کیفی بوده داده‌های مورد نیاز با استفاده از مصاحبه‌های عمیق با مشارکت‌کنندگان جمع‌آوری و در قالب سه مرحله کدگذاری آزاد یا باز، محوری و انتخابی تجزیه و تحلیل شد. نتایج نشان داد که طفره‌روی شامل دو بعد فردی و سازمانی که 13 مضمون فرعی می‌باشد. هم‌چنین عوامل مؤثر بر شکل‌گیری طفره‌روی در 4 مضمون اصلی (مدیریت، فرهنگ، ساختار و همکاران) و 15 مضمون فرعی قابل شناسایی هستند. نکته قابل توجه در این پژوهش این است که معلمان 4 عاملی را که در شکل‌گیری طفره‌روی مؤثر دانسته‌اند به‌عنوان عوامل اصلاحی برای جلوگیری از بروز این پدیده نیز بیان کردند. این پژوهش نشان داد که معلمان مدارس در معرض آسیب طفره‌روی قرار دارند و باید تصمیمات جدی برای جلوگیری از شیوع و مباره با آن اتخاذ نمود.

Keywords

• طفره روی
• شکل گیری
• معلمان