Çoklu Faktör Verimliliğinin İlerlemesini Oluşturan Bilgi Kaynakları ve Diğer Faktörler: Farklı Verimlilik Teorilerinde Gelişen Tartışmalar

Abstract

Bilimsel bilgideki gelişmeler uzun zamandır çoklu faktör verimliliğindeki büyümenin^ önemli bir belirleyicisi olarak kabul edilmektedir. Bilginin verimlilik üzerindeki etkilerini analiz eden pek çok ampirik çalışmalar, verimliliği iyileştirmenin kaynakları olarak farklı araştırma ve geliştirme (AR-GE) ölçüleri üzerinde odaklanmışlardır. Aslında, verimlilik artışının belirleyici faktörler araştırılırken, rekabetçi teorik modellerin de verimlilik artışında önemli olabileceği iddia edilmektedir. Daha önceki çalışmaların ilgili faktörleri ayrı ayrı incelemesi sebebiyle, bu çalışmanın amacı literatürdeki verimliliği belirleyen faktörleri bir arada inceleyerek, anahtar konular hakkında genel bir bakış sağlıyarak, bu konudaki boşluğu gidermektir. İncelemer sonucunda, bütün AR-GE çeşitlerinin ülkelerin verimliliğinin büyümesinde önemli faktörler olduğu belirlenmiştir. Rekabetçi verimlilik teorileri olarakta beşeri sermaye,ihracat ve ithalat, bir ülkede yapılan doğrudan yabancı yatırımlar ve ülkelerin yurtdışında yaptığı doğrudan yatırımlar, ve devletin gerçekleştirdiği altyapı yatırımları verimliliği belirleyen faktörler olarak gösterilmiştir. Verimliliğin bu belirleyicileri arasında, sadece beşeri sermayenin verimlilik üzerinde tutarlı ve olumlu etkisi varken, diğer faktörlerin verimlilik üzerindeki etkileri çelişkilidir.

Keywords

• bilimsel bilgi oluşturma; verimlilik; ar-ge çeşitleri; rekabetçi verimlilik teorileri