پژوهش ادبیات معاصر جهان (May 2015)
زایش اسطوره‌های جدید از بطن ادبیات مدرن
Abstract
اسطوره‌ها که زمانی شالودة تفکر و اخلاق را تشکیل می‌دادند، کجا رفته‌اند؟ امروز کجا می‌توان آنها را بازجست؟ در پی پاسخ به این پرسش‌ها صرف نظر از تعاریف کلی و رایج در مورد اسطوره، به بررسی دیدگاههایی می‌پردازیم که دربارة شکل‌ها و کارکردهای امروزین اسطوره نظریه‌پردازی کرده‌اند. سپس با نقد نظریههایی که شکل نوین اسطوره را در جوامع صنعتی و در مفاهیمی چون قدرت، مد، همسان‌گرایی و اساطیر رسانه‌ای جست‌وجو می‌کنند، به رویة دیگر اسطورة امروز- که نه وجه قدرتمند و همه‌گیر و اعتقادی اسطوره که وجه نمادپرداز، رؤیایی و رازآمیز آن است- توجه می‌کنیم. ذهن انسان، توانایی ازلی اسطوره‌سازی‌اش را صرف ادبیات و هنر می‌کند که اسطوره در فضای آشنایشان نفس می‌کشد و جان می‌گیرد. شخصیت‌ها، زمان‌ها، مکان‌ها و رویدادها، اسطوره‌های جدید می‌شوند؛ بهاینمعنا که از فردیت انتزاعی خود بیرون می‌آیند و ابعادی اساطیری می‌یابند؛ اسطوره‌هایی ورای زمان و مکان که می‌توان آنها را چون نمادهای اسطوره‌ای برای مسائل انسان امروز درنظر گرفت. از آنجاکه لایه‌های نامکشوف ادبیات و هنر، آکنده از نمادهایی زادة ناخودآگاه است که ژرفایش گاه برای آفرینندگانشان نیز آشکار نیست، سال‌ها و قرن‌ها بعد از خلق نیز می‌توان آنها را بازگشود و این یعنی زایش مداوم اسطوره‌های جدید در ادبیات و هنر.
Keywords
