ارزیابی شاخص‌های تنوع زیستی برخی گیاهان زراعی در استان کرمانشاه

Abstract

تنوع زیستی کشاورزی همواره مبنایی برای تداوم کارکرد سیستم‌های تولید غذا و فراهم‌کننده خدمات فرهنگی و زیباشناختی در جوامع انسانی است. در این مطالعه، تنوع گیاهان زراعی در استان کرمانشاه با استفاده از شاخص‌های تنوع زیستی مورد بررسی قرار گرفت. شاخص‌های غنای گونه-ای، شانون، یکنواختی سیمپسون و تشابه سورنسون برای کل استان و شهرستان‌ها به تفکیک محاسبه شدند. برای محاسبه‌ این شاخص‌ها از سطح زیرکشت گیاهان در شهرستان‌‌ها استفاده شد. نتایج نشان داد که در این استان 19 گونه مورد کشت و کار قرار گرفته که به هشت تیره گیاهی تعلق داشتند در این بین بیشترین سطح زیرکشت مربوط به تیره‌های پوآسه (71%) و لگومینوز (25%) و در بین گیاهان، گندم (Triticum aestivum L.) (51%) و نخود (Cicer arietinum L.) (23%) بود. بالاترین غنای گونه‌ای در شهرستان‌های صحنه (19)، کرمانشاه (17) و سرپل ذهاب (17) مشاهده گردید. شهرستان‌های هرسین (48/2)، صحنه (24/2) و کنگاور (2/2) بیشترین مقدار شاخص تنوع شانون را دارا بودند. روند شاخص‌ها در بازه زمانی بین سال‌های 1378 تا 1388 نشان داد که مقدار شاخص شانون مزارع دیم استان با گذشت زمان کاهش یافته (48/0R=)که دلیل آن کاهش یکنواختی بوده است. در نهایت، همبستگی بین شاخص‌های شانون با سیمپسون (78/0) و غنای گونه‌ای با یکنواختی (85/0-) در سطح احتمال 1% معنی‌دار شد.

Keywords

• شاخص سورنسون
• شاخص شانون
• شاخص یکنواختی
• غنای گونه‌ای