محاسبه دمای پایه و بررسی روند تغییرات تعداد نسل کرم سیب(Cydia pomonella) ، با استفاده از مدل درجه-روز در شهرستان چناران

Abstract

جنبه‌های متعدی از تغییر اقلیم و آثار آن بر اکوسیستم ها بررسی شده است، لکن تأثیر آن بر روی آفات، خصوصاً در ایران کمتر موردتوجه قرار گرفته است. تغییر اقلیم در دهه‌های اخیر تأثیرات متعددی را بر روی جامعه گیاهی و آفات گذاشته است. کرم سیب به‌عنوان یک آفت کلیدی مانند سایر آفات کشاورزی وابستگی زیادی به دمای هوا دارد. این آفت برای کامل شدن یک نسل و طی مراحل مختلف زندگی نیاز به دریافت حدود 650 درجه-روز دما دارد. به‌منظور بررسی روند تغییرات تعداد نسل کرم سیب، پس از محاسبه دمای پایه، تعداد نسل این آفت در یک دوره آماری 30 ساله (1397-1368) با استفاده از داده‌های هواشناسی ایستگاه‌ گلمکان و مدل درجه-روز تعیین گردید و نتایج به‌دست‌آمده با نتایج تله‌های فرمونی نصب‌شده و دیتالاگر ثبت‌کننده دما در باغ گلابی در سال 1398 مقایسه گردید. دمای پایه برای کرم سیب 4/8 درجه سلسیوس به دست آمد. این آفت در دوره 30 ساله گذشته به‌جز یک سال دارای 3 نسل کامل بوده و روند درجه-روز دریافتی آن مثبت و معنادار است. در ابتدای دوره آماری زندگی آفت در ابتدای نسل سوم متوقف شده و با نزدیک شدن به اواخر دوره آماری مراحل زندگی آفت رو به تکمیل شدن پیش می‌رود. میانگین درجه-روز تجمعی دریافتی در ده سال دوم دوره نسبت به ده سال اول 143 درجه و در ده سال سوم نسبت به ده سال دوم 85 درجه افزایش داشته است. در صورت ادامه روند افزایش دما وقوع نسل چهارم آفت نیز دور از انتظار نخواهد بود. در این شرایط استفاده از سموم و هزینه‌ها افزایش خواهد یافت.

Keywords

• تغییر اقلیم
• دمای پایه
• درجه روز
• کرم سیب