بررسی اثر کمپوست بقایای بستر قارچ خوراکی (SMC) و مایکوریزا بر عملکرد و اجزای عملکرد سیر (Allium sativum L.) در یک نظام زراعی کم ‌نهاده

Abstract

استفاده از کودهای آلی و بیولوژیکی از راهکارهای مهم کاهش اثرات زیان‌بار کودهای شیمیایی در مدیریت پایدار بوم‌نظام-های کشاورزی محسوب می‌شوند. به منظور بررسی اثر کمپوست بقایای بستر قارچ خوراکی (SMC) و مایکوریزا بر عملکرد و اجزای عملکرد سیر (Allium sativum L.) آزمایشی به صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح پایه‌ بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه‌ تحقیقاتی دانشگاه فردوسی مشهد در سال زراعی 89-1388 اجرا شد. مایکوریزا (کاربرد و عدم-کاربرد) به‌عنوان عامل اصلی و کاربرد سطوح مختلف کمپوست بقایای بستر قارچ (سطوح 0، 20، 40، 60، 80 و100 تن در هکتار) به‌عنوان عامل‌ فرعی در نظر گرفته شدند. نتایج آزمایش نشان داد که اثر سطوح مختلف کمپوست بقایای بستر قارچ بر اکثر صفات مورد مطالعه معنی‌دار بود، این در حالی است که میکوریزا اثر چندانی بر عملکرد و اجزای عملکرد سیر نداشت. با توجه به نتایج آزمایش، بیشترین قطر و طول سوخ و تعداد سوخک در بوته در تیمار 100 تن در هکتار کمپوست بقایای بستر قارچ مشاهده شد. بیشترین عملکرد اقتصادی با 12760 کیلوگرم در هکتار در تیمار 100 تن SMC در هکتار مشاهده شد، به‌طوری‌که با کاربرد 100 تن در هکتار SMC عملکرد اقتصادی در مقایسه با تیمار شاهد 48 درصد افزایش یافت. بیشترین ماده خشک تولیدی و شاخص برداشت نیز در تیمار 100 تن در هکتار کمپوست بقایای بستر قارچ مشاهده شد. به‌طور‌کلی می‌توان نتیجه گرفت که کاربرد SMC خصوصیات کمی و کیفی آن را بهبود می‌بخشد و در نتیجه می‌تواند به عنوان جایگزینی مناسب برای کودهای شیمیایی مطرح شود.

Keywords

• حاصلخیزی
• سوخ
• عملکرد اقتصادی
• گیاه دارویی
• مدیریت پایدار