Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (Jun 2022)
İsmayıl Hakkı Baltacıoğlu'nun Unutulmuş Romanı Batak
Abstract
İsmayıl Hakkı Baltacıoğlu (1886-1978) pedagojiden sosyolojiye, felsefeden sanata birçok konuda eser neşretmiş fikir ve sanat adamıdır. 1910’da pedagoji araştırmaları için Avrupa’ya gidişi onun hayatında dönüm noktalarındandır. Avrupa’daki tecrübelerinin yeni ufuklar açmasıyla sonraki yaşamını âdeta pedagojiye adayan Baltacıoğlu, 1911’de yurda döner dönmez eğitim sisteminde yapılan yeniliklerin öncüsü olur. Avrupa’nın eğitim kurumlarındaki yöntemleri kendi ülkesine uyarlamaya çalışıp uyguladığı yenilikleri de yazıları ve konferanslarıyla yaymaya çabalar. İçtimaî Mektep adlı pedagoji alanındaki temel eserinde “şahsiyet pedagojisi” anlayışına dayalı yeni bir eğitim modeli kurar. Talim ve Terbiyede İnkılâp, Toplu Tedris, Rüyamdaki Okullar, Pedagojide İhtilâl gibi eserleriyle de pedagoji alanında hizmetler yapar. Düşünceleri ve eserleriyle kendinden sonrakilere kaynaklık eden Baltacıoğlu, uzun yıllar boyunca Yeni Adam dergisini çıkararak ideal bir nesil için çalışır. İdealindeki “Yeni Adam” tipinin oluşması adına birçok konu ve türde eser verir. Eğitimde tiyatronun önemli bir işlevi olduğunu düşünen Baltacıoğlu, tiyatro hakkında teorik eserler yazmanın yanında birçok oyun kaleme alır. Dergiciliği ve tiyatroculuğunun yanı sıra deneme ve hikâyeler yazan Baltacıoğlu’nun tek romanı ise Batak adını taşır. Yazıldığı tarihten bugüne fazla ilgi görmeyen Batak, Baltacıoğlu’nun eğitimci kişiliğini yansıtması ve biyografik unsurlar içermesi açısından önemli bir romandır. Bu çalışmada yazarın hatıralarından ve pedagojik çalışmalarından hareketle hayatının ve eğitimci kişiliğinin Batak romanına nasıl yansıdığı incelenecektir.
Keywords
