Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi (Nov 2020)
Towards the Perfection of ʿIlm al-Naẓar: Burhān al-Dīn al-Nasafī’s (d.687/1289) Hitherto Unknown Works
Abstract
Burhānuddīn en-Nesefī (ö.687/1289) fıkıh, fıkıh usulü, mantık, kelam, tefsir gibi alan-larda eser vermiş çok yönlü bir alimdir. Fakat onu döneminin diğer alimlerden ayıran yönü, Ruknuddīn el-ʿAmīdī ile birlikte fıkıh usulü dışındaki eserlerde de ele alınmaya başlanan ʿilm-i naẓar (ḫilāf/cedel) ile daha yoğun bir şekilde ilgilenmiş, bu alana ilişkin hem nicelik hem de nitelik bakımından önemli eserler yazmış olmasıdır. Onun el-Fuṣūl ve Menşeʾu’n-Naẓar isimli eserleri yazıldığı dönemden itibaren ʿilm-i naẓarın en temel klasik metinleri haline gelmiş ve öğrencileri başta olmak üzere birçok müellif tarafından üzerlerine şerḥ ve ḥāşiyeler kaleme alınmıştır. Yaptığımız araştırmalar sonucunca en-Nesefī’nin ʿilm-i naẓar ile ilişkili başka eserlerinin de bulunduğunu tespit ettik. Şimdiye kadar varlığından dahi haberdar olunmayan bu eserler, hem en-Nesefī özelinde ʿilm-i naẓar kitabiyatını zenginleştirecek hem de onun bu ilmin tekamülüne katkısının boyut-larının daha iyi anlaşılmasına imkan sağlayacaktır. Bu çalışmada tespit edebildiğimiz bu eserler ele alınmış ve bunların en-Nesefī’ye aidiyeti tartışılmıştır.
Keywords
