واکنش گندم به شرایط قطع آبیاری در مراحل مختلف رشد و سطوح نیتروژن در شرایط آب و هوایی اهواز

Abstract

به‌منظور بررسی واکنش گیاه گندم به شرایط قطع آبیاری در مراحل مختلف رشد و سطوح نیتروژن، آزمایشی به‌صورت کرت‏های یک‏بار خردشده در قالب طرح بلوک‏های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه پژوهشی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان در سال زراعی 94-1393 اجرا گردید. در این آزمایش قطع آبیاری در 4 سطح (عدم قطع آبیاری، قطع آبیاری در مرحله ساقه رفتن، قطع آبیاری در مرحله گلدهی و قطع آبیاری در مرحله پر شدن دانه) به‌عنوان عاملa در کرت‏های اصلی و نیتروژن از منبع اوره در سه سطح (0، 100 و 200 کیلوگرم در هکتار) به‌عنوان عامل b در کرت‏های فرعی موردبررسی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که سطوح متفاوت قطع آبیاری و نیتروژن تأثیر معنی‏داری بر روی عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک و درصد نیتروژن دانه و بقایا داشتند. سطوح آبیاری به طرز متفاوتی به نیتروژن واکنش نشان دادند‏ و بین سطوح متفاوت آبیاری تفاوت معنی‏دار ازنظر تمامی صفات به‏جز عملکرد بیولوژیک وجود داشت. اثر افزایش نیتروژن نیز بر تمامی صفات معنی‏دار بود؛ اما اثر متقابل سطوح قطع آبیاری و سطوح متفاوت نیتروژن تنها بر روی عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک و درصد نیتروژن دانه و بقایا تأثیر داشته و بالاترین مقادیر از تیمار تأمین آبیاری در تمام دوره رشد و مصرف 200 کیلوگرم در هکتار نیتروژن به دست آمد. هم‏چنین تجزیه رگرسیون صفات مورداندازه‌گیری شده نشان داد با افزایش نیتروژن مقدار عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک و درصد نیتروژن دانه و بقایای تمامی رژیم‏های آبیاری افزایش می‏یابد. برش‌دهی اثر متقابل نیز روشن می‌سازد که عملکرد تمامی سطوح آبیاری و درصد نیتروژن دانه و بقایا به کاربرد سطوح مختلف آبیاری و نیتروژن واکنش نشان دادند.

Keywords

• تنش رطوبتی
• نیتروژن دانه و بقایا
• اجزای عملکرد