اثرات تخریب زیستگاه بر اساس سیلاب های فصلی و مدیریت آن در حوضه رودخانه: مطالعه موردی رودخانه زرین‌گل

Abstract

طبیعت در هر لحظه، تحت تأثیر فعالیت انسانی و تخریب طبیعی است. سیل از جمله این بلایای طبیعی است که خرابی‌های فراوانی را در طبیعت به جای می‌گذارد. این تحقیق در حوضه رودخانه زرین گل موقعیت جغرافیایی ˝40 ΄43 °54 تا ˝36 ΄11 °55 شرقی و عرض جغرافیایی ˝30 ΄43 °36 تا ˝44 ΄8 °37 شمالی با استفاده از آمار ایستگاه‌های دبی سنجی و سیلاب‌های مخرب ثبت شده در فصل تابستان 1396 به منظور دستیابی به روند تغییرات (طی عملیات میدانی) و علت وقوع سیلاب انجام شد. نتایج این تحقیق نشان داد که بیش‌ترین سیلاب مخرب حوضه رودخانه زرین گل در شهرستان علی‌آباد کتول در مرداد ماه و در فصل تابستان گزارش شده است. بیش‌ترین عرض 76 متر در محدوده بالادست رودخانه و با بستر غالب تخته‌سنگ ثبت شده است. همچنین درصد پوشش حاشیه‌ای رودخانه بعد از سیل به طور قابل چشمگیری کاهش داشته است. کاهش مجموع بارش سالانه و وقوع خشک‌سالی‌های طولانی مدت، افزایش حداکثر بارش سالانه و وقوع آن در فصل غیرمعمول در مرداد ماه، وجود سر شاخه‌ها با شیب تند، تبدیل مناطق جنگلی و مرتعی شیب‌دار به اراضی دیم، چرای بی‌رویه دام و مسدود شدن دهانه پل‌ها به دلیل کوچک بودن از عوامل طبیعی و انسانی موثر در وقوع سیل در این منطقه می‌باشد. به طور کلی این عوامل باعث تخریب زیستگاه طبیعی موجودات بومی ساکن این رودخانه شده و باعث کاهش تنوع زیستی یا نابودی آن‌ها می‌شود.

Keywords

• سیلاب
• تخریب زیستگاه
• بهسازی بوم شناسى
• حوضه رودخانه زرین گل