Etkileşim (Oct 2023)
Kültürel Coğrafya Perspektifinden Belgesel Filmlerde Ses Kuşağı Tasarımı
Abstract
Bu çalışma, belgesel film estetiğinde yeterince çalışılmamış bir olguyu eksen almaktadır. Ses kuşağının oluşturulması sinemasal anlatıların bütün türlerinde ‘etkileşim tasarımı’ niteliğini taşır. Kurmaca filmlerde ses kuşağı tasarımının belirleyici öğesini ‘estetik boyut’ oluştururken, belgesel filmlerde bu öğeyi ‘bilgi- anlam-estetik’ bileşim boyutu oluşturur. Belgesel filmlerde konunun geçtiği çevre ve mekânlara ait ses peyzajlarının filmin ses kuşağının oluşturulmasında ne denli yansıtıldığı ve/veya yansıtılması gerekliliği çalışmanın ana problematiğini/sorunsalını oluşturmaktadır. Çalışmanın ana önermesini -birkaç kip hariç- belgesel filmlerin ses kuşağı tasarımında “kurucu rolün” kültürel coğrafya ve/veya ses peyzajı perspektifi üzerinden ele alınması gerekliliğidir. Kurmaca filmlerde ikincil derecede öneme sahip olmalarına karşın belgesel filmlerde bu bileşenlerin tasarımı birincil derecede öneme sahiptir. Nedeni de bu seslerin kültürel ve sosyal çağrışımlar taşımalardır. Bu çalışmada ses peyzajının belgesel filmlerdeki rolü incelenmiş; mekânsal ortamlar arka-plan sesler ve yer/uzam (kartografik) duyumsatma arasındaki karmaşık ilişkiler farklı filmlerle örneklendirilmeye çalışılmıştır. Daha somut verilere ulaşmak için iki film analiz nesnesi olarak ele alınmış, bu filmler ses-mekân-coğrafya ilişkileri üzerinden irdelenmiştir.
Keywords
