Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (Aug 2020)
Narsisistik Kişilik Özellikleri İle Sosyal Medya Kullanımı Arasında Bir Bağlantı Var Mı?
Abstract
ÖZYaşamın modernleşmesi ve bilgi teknoloji alanında yaşanan gelişmelerle birlikte, sosyal medya bireylerin günlük hayatlarının ayrılmaz bir parçası haline gelmeye başlamıştır. Sosyal medyanın bireylerin kamusal alanını kapsaması ve doğrudan bireyle ilişkilendirilmesinden dolayı, farklı değişkenler açısından incelenmesi önem taşımaktadır. Bu noktada narsisizm gibi kişilik özellikleri sosyal medya kullanımı açısından dikkat çekici değişken konumundadır. Sosyal medya kendini beğenme, ön plana çıkarma ve daha görünür kılma arzusundaki bireylere önemli fırsatlar sunmaktadır. İşte bu çalışma; narsisistik kişilik özellikleri ile sosyal medya kullanım örüntüleri arasındaki ilişkiyi ortaya koymak üzere dizayn edilmiştir. Yöntem olarak saha araştırmasının kullanıldığı bu çalışmada veriler, 400 üniversite öğrencisinden yüz yüze anket tekniğiyle toplanmıştır. Araştırma sonuçları, katılımcıların günlük dört saate yakın bir zamanı sosyal medya karşısında geçirdikleri göstermektedir. Akıllı cep telefonu gibi mobil teknolojilerin gelişmesi ve gündelik hayatın içinde daha fazla yer almaya başlaması; her zaman ve her yerden sosyal medyaya erişimi kolaylaştırmış; söz konusu imkânlar beraberinde insanların daha uzun süre sosyal medya kullanması sonucunu doğurmuştur. Kadın ve erkeklerin günlük sosyal medya kullanım süresi birbirine yakındır. WhatsApp, Instagram, ve YouTube üniversite öğrencilerinin daha sık kullandığı sosyal medya araçları olurken; Swarm, LinkedIn ve Snapchat daha az tercih edilmektedir. Örneklemdeki öğrenciler; eğlenmek, vakit geçirmek, mesajlaşma ve olaylar/ kişiler hakkında bilgi sahibi olma amacıyla daha sık sosyal medya karşısına geçmektedirler. Üniversite öğrencileri narsisizm ölçeğindeki maddeler arasında; “çevremde saygı duyulan bir insan olduğumu düşünüyorum, herkes bana sürekli iyi birisi olduğumu anlatıyor ve ben her zaman ne yaptığımı bilirim” gibi ifadelere daha yüksek puan vermişlerdir. Erkeklerin narsisizm düzeyi kadınlara göre daha yüksektir. Çalışmada üniversite öğrencilerinin narsisizm düzeyleri ve sosyal medya kullanım biçimleri arasında anlamlı, zayıf düzeyde pozitif bir ilişki ortaya çıkmıştır. Araştırma sonucunda; örneklemdeki kişilerin narsisizm düzeyinin günlük sosyal medya kullanım süresini pozitif yönde anlamlı biçimde yordadığı bulgulanmıştır. Üniversite öğrencilerinin narsisizm düzeyi arttıkça, günlük sosyal medya kullanım süresi de artmaktadır. Katılımcıların narsisizm düzeyindeki artış, kişisel sunum nedenli sosyal medya kullanımını pozitif yönde etkilenmektedir. Yine örneklemdeki kişilerin narsisizm düzeyi ile Instagram, Facebook, Twitter, WhatsApp, LinkledIn ve Swarm ve Snapchat gibi sosyal medya araçları kullanım sıklığı arasında düşük düzey, pozitif anlamlı ilişki bulunmaktadır.
