پژوهش در نشخوارکنندگان (Feb 2022)
تاثیر تغذیه سطوح مختلف پودر ضایعات جوجه کشی بر عملکرد، گوارش‌پذیری و فراسنجه های تخمیری شکمبه و خون بره های پرواری
Abstract
سابقه و هدف: فرآوری و تبدیل محصولات جانبی، پسماندها و ضایعات کشاورزی و استفاده مجدد از آن‌ها در چرخه تولید، راه حلی مناسب برای استفاده اقتصادی از این نوع محصولات بهویژه در تغذیه دام، طیور و آبزیان و یا در صنایع وابسته میباشد. در بخش پرورش طیور طبق گزارشات موجود سالیانه هزاران تن کود دامی و مرغی، ضایعات کشتارگاهی و ضایعات صنایع مرغداری بهوجود میآیند که قابلیت مصرف توسط انسان را نداشته و حتی سبب آلودگی محیط زیست میشوند. مواد مغذی و انرژی موجود در فضولات، بستر، ضایعات کشتارگاهی طیور و کارخانجات جوجه‌کشی پس از حذف عوامل بیماریزا، قابل بازیافت و استفاده در جیرههای دام و -طیور میباشد. در تحقیق انجام شده تاثیر استفاده از پودر ضایعات و باقیمانده موسسات جوجه‌کشی بر عملکرد، گوارش‌پذیری مواد مغذی، فراسنجه‌های تخمیری شکمبه و خون بره‌های پرواری مورد بررسی قرار گرفت.مواد و روش‌ها: در این آزمایش تعداد 30 راس بره نر کرمانی با میانگین وزنی3/0±23 کیلوگرم و سن حدود شش ماهگی انتخاب شده و به سه گروه ده‌تایی در قالب طرح کاملا تصادفی تقسیم شدند. به هر گروه یک جیره آزمایشی اختصاص داده شد. پودر ضایعات جوجه-کشی از کارخانه جوجه‌کشی واقع در شمال کشور تهیه شد و پس از تعیین ترکیب شیمیایی در سه سطح متفاوت صفر، سه و شش درصد در جیره بره‌های پرواری استفاده گردید. جهت تعیین گوارش‌پذیری مواد مغذی از روش اندازهگیری مارکر داخلی خاکستر نامحلول در اسید استفاده گردید. در پایان 90 روز دوره اصلی پروار‌بندی، از مایع شکمبه بره‌ها در ساعات صفر، سه و شش ساعت پس از مصرف خوراک توسط لوله مری متصل به دستگاه ساکشن، جهت تعیین pH، نیتروژن آمونیاکی، جمعیت پروتوزوآ و اسیدهای چرب فرار نمونه-گیری به‌عمل آمد. در آخرین روز دوره و در ساعت پیش از مصرف خوراک، خون‌گیری از بره‌ها از ورید وداج جهت تعیین فراسنجه‌های بیوشیمیایی انجام گرفت. سپس بره‌ها در پایان دوره و پس از یک گرسنگی شبانه کشتار شده و لاشه سرد و گرم آن‌ها توزین شد.یافته‌ها: مصرف ماده خشک و اضافه وزن در بره‌های تغذیه شده با شش درصد پودر ضایعات جوجه‌کشی به‌طور معنی‌داری بیشتر از گروه شاهد بود (05/0>P)، در حالی که گوارش‌پذیری ظاهری الیاف نامحلول در شوینده‌اسیدی و خنثی تحت تأثیر افزودن پودر ضایعات جوجه‌کشی کاهش یافت. استفاده از شش درصد پودر ضایعات موجب افزایش وزن لاشه‌های گرم و سرد شد (05/0>P). میزان pH، غلظت نیتروژن آمونیاکی مایع شکمبه و جمعیت پروتوزوآ تحت تأثیر جیرههای آزمایشی قرار نگرفت، در حالی که غلظت اسید پروپیونیک با افزودن ضایعات جوجه‌کشی به جیره افزایش و غلظت اسید استیک به‌طور معنی‌داری کاهش یافت (05/0>P). سطح کلسترول و همچنین گلوکز خون در بره‌های تغذیه شده با شش درصد ضایعات جوجه‌کشی از گروه شاهد بیشتر بود (05/0>P)، لیکن آنزیم‌های کبدی و نیتروژن اوره‌ای خون تحت تاثیر قرار نگرفتند.نتیجه‌گیری: با توجه به نتایج به‌دست آمده، ترکیب شیمیایی پودر ضایعات جوجه‌کشی نشان داد که این فرآورده فرعی از نظر مواد مغذی در سطح مناسبی بوده و با توجه به تغییر مولار اسیدهای چرب فرار شکمبه‌ای، بهبود مصرف خوراک و اضافه وزن در بره‌های پرواری، میتوان از آن تا سطح 6 درصد به‌عنوان بخشی از مکمل‌های پروتئینی در جیره بره‌های پرواری استفاده نمود.
Keywords
