جامعه‌شناسی ادبی آثار فریبا وفی (با تکیه بر زمینه‌های طلاق عاطفی)

Abstract

یکی از بحران‌های اجتماعی که به شکل پنهانی پایه‌های خانواده معاصر را تهدید می‌کند، طلاق عاطفی است. فقر عاطفی در روابط زناشویی کارکردهای خانواده را در تأمین سلامت روانی اعضا مختل ساخته و در نتیجه سلامت جامعه را نیز با خطر مواجه می‌سازد. شماری از آثار داستانی در کنار بازتاب وقایع اجتماعی به پدیده طلاق عاطفی نیز توجه کرده‌اند. مقاله حاضر با رویکرد تفسیری و ادغام مقوله‌های مستخرج از آثار، دو داستان خانواده‌محور را براساس طلاق عاطفی و با توجه به ویژگی‌های ادبی، زبانی و جامعه‌شناختی بررسی کرده است. داستان‌های منتخب عبارت است از پرنده من و رؤیای تبت (از فریبا وفی). خانواده‌محور بودن داستان‌ها، استقبال از آثار و کسب جوایز متعدد از دلایل انتخاب این آثار است. طلاق عاطفی در سطح ادبی با توجه به عناصر داستانی (موضوع، درون‌مایه، شخصیت، گفتگو، فضا و کشمکش) بررسی و تحلیل شده است. در سطح زبانی بار معنایی جمله‌ها و در سطح جامعه‌شناختی علل و نتایج طلاق عاطفی شناسایی و بررسی شده است. بررسی‌ها نشان می‌دهد که سطح پایین ارتباطات کلامی و عاطفی، نبود همدلی، احساس تنهایی و کوتاهی شوهر در تعهدات خانوادگی عوامل اصلی در بروز طلاق عاطفی است و پنهان‌سازی، سازگاری، ترک خانه و تمایل به جنس مخالف راهکارهای شخصیت‌های زن در مقابله با این پدیده است.

Keywords

• بررسی ادبی و جامعه‌شناخی
• داستان فارسی
• فریبا وفی
• طلاق عاطفی