شناسایی و تحلیل فعالیت‌های پژوهشی ‏‏‏‏اعضای هیئت‏ علمی رشته علوم سیاسی دانشگاه‌های دولتی تهران در چارچوب آیین‌نامه‏‏ ارتقای‏ ‏‏‏‏اعضای‏ هیئت‏ علمی

Abstract

هدف: این پژوهش با هدف «شناسایی و تحلیل فعالیت‌های پژوهشی ‏‏‏‏اعضای‏ هیئت علمی رشته علوم سیاسی دانشگاه‌های دولتی تهران در چارچوب آیین‌نامه ‏‏ارتقای‏ ‏‏‏‏اعضای‏ هیئت علمی» انجام شده است.روش‌شناسی: پژوهش حاضر از نوع پژوهش‌های ارزیابانه تحلیلی است که برای انجام آن از روش مطالعه کتابخانه‌ای استفاده شده است. جامعه این پژوهش شامل تمامی ‏‏‏‏اعضای‏ هیئت علمی رشته علوم سیاسی دانشگاه‌های دولتی مستقر در شهر تهران است که تعداد آنان در زمان اجرای تحقیق 174 نفر بودند. برای انتخاب نمونه از روش نمونه‌گیری طبقه‌ای متناسب با حجم استفاده شده است. از میان جامعه آماری تعداد 119 نفر به‌عنوان نمونه آماری با استفاده فرمول نمونه‌گیری کوکران برآورد شدند. گردآوری داده‌های این پژوهش مربوط به بازده زمانی 1395 از زمان اجرایی‌شدن آخرین آیین‌نامه‏‏ ارتقای‏ علمی تا پایان سال 1399 است. داده‌ها اطلاعات با استفاده از نرم‌افزار SPSSنسخه 26 وExcel مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است.یافته‌ها: نتایج فعالیت‌های پژوهشی مبتنی بر آیین‌نامه ‏‏ارتقاء‏ نشان داد که تعداد مقالات پژوهشی در دوره مورد مطالعه ، با تعداد 43 مقاله نمایه‌شده در پایگاه ای اس سی، 8 مقاله نمایه‌شده در اسکوپوس، 2 مقاله نمایه‌شده در وب آو ساینس و 2 مقاله نمایه‌شده درجی سی آر است. حداکثر مقالات ترویجی و تحشیه دوره مورد مطالعه با حداکثر 7 مقاله که از این تعداد به ترتیب 7، 2 مربوط به مقالات ترویجی و تحشیه است. تعداد مقالات کامل در همایش­های علمی معتبر در دوره مورد مطالعه با حداکثر 19 مقاله، که از این تعداد به ترتیب 12و17 مربوط به همایش­های علمی معتبر داخلی و بین­المللی است. انجام طرح‌های پژوهشی در دوره مورد مطالعه با حداکثر 4 طرح پژوهشی که از این میزان تعداد طرح­های داخل و خارج موسسه به ترتیب 3 و 4 است. انتشار کتاب در دوره مورد مطالعه با حداکثر 37 جلد کتاب است که از این میزان تألیف و تصنیف کتاب با تعداد 12 بیشترین و بعد از آن ترجمه کتاب با تعداد عددی 8 و عنوان تصحیح کتاب با مقدار عددی . قرار دارد. راهنمایی پایان­نامه­ها و رساله­های دکتری با حداکثر 41 مورد که به ترتیب پایان­نامه کارشناسی ارشد و رساله دکتری به ترتیب 32 و 15 است. حداکثر ارائه کرسی­های نظریه­پردازی دوره مورد مطالعه با مقدار عددی 2 است که کرسی­های علمی – ترویجی نقد و نوآوری علمی در حوزه علمی، نظریه­پردازی در حوزه علمی با مقدار عددی 2 و ارائه نتایج کرسی­ها در همایش­ها با مقدار عددی 0 است. همچنین نسبت کتاب به مقاله در دوره مورد مطالعه یک پنجم است. ترتیب فراوانی انتشار مقاله بر اساس مرتبه علمی ‏‏‏‏اعضاء‏ هیئت علمی استاد، دانشیار و استادیار در دوره مورد مطالعه به ترتیب 43، 33 و 17است. در حوزه تخصص­گرایی ‏ تقریباً بیشترین حوزه فاقد تخصص و روابط بین­الملل ‏‏‏‏اعضاء‏ هیئت علمی رشته علوم سیاسی مربوط به این دو حوزه است. منظور از حوزه فاقد تخصص پژوهشی، عدم نظم، انسجام فکری و یک رویه و تمرکز پژوهشی و حوزه تخصصی خاص و محوری است که با مقدار عددی 24 است، و این بدان معناست که (20.16‏ درصد) ‏‏‏‏اعضای‏ هیئت علمی در هیچ حوزه پژوهشی، تخصصی ندارند و همچنین رشته روابط بین‌الملل با مقدار عددی 24 (20.16‏ درصد) و پس از آنها اندیشه سیاسی در اسلام و ایران با مقدار عددی 6 (5.04‏ درصد) بالاترین حوزه تخصصی را داراست.نتیجه‌گیری: نظام ‏‏ارتقای‏ مرتبه ‏‏‏‏اعضای‏ هیئت علمی به‌عنوان یکی از ابزارهای اصلی سیاست‌گذاری در نظام آموزش عالی نقش ویژه‌ای در جهت‌دهی به عملکرد ‏‏‏‏اعضای‏ هیئت علمی دارد که آیین‌نامه ‏‏ارتقای‏ ‏‏‏‏اعضای‏ هیئت علمی، عینی‌ترین نمود آن محسوب می‌شود. مطالعه متون نشان داد که ‏‏ارتقای‏ مرتبه علمی، مستلزم توجه به دو بُعد کمیّت و کیفیت توأمان با هم بایستی صورت پذیرد. نتایج پژوهش نشان داد. ازآنجایی‌که نظام ‏‏ارتقای‏ ‏‏‏‏اعضای‏ هیئت علمی شامل عناصر متعددی است، ولیکن عدم توازن در ارزش‌گذاری فعالیت‌ها و خلاصه‌شدن وزن ماده پژوهشی به بند مربوط به مقالات علمی– پژوهشی و درنظر‌نگرفتن هیچ سقف امتیازی برای آن باعث شده است تا دیگر فعالیت‌ها تحت‌الشعاع آن قرار گیرد.

Keywords

• رشته علوم سیاسی
• ‏‏‏‏اعضای‏ هیئت علمی
• فعالیت‌های پژوهشی
• دانشگاه‌های دولتی و آیین‌نامه ‏‏ارتقای‏ علمی