اثربخشی درمان DBT (رفتار درمانی دیالکتیک) بر نیازهای خودتعیین‌گری (SDN) و معنای تحصیل (MOE) دانش‌آموزان دختر مبتلا به افسردگی

Abstract

مقدمه: افسردگی در دانش‌آموزان از موضوعات مهم در گستره علم روان‌شناختی است. دانش‌آموزان مبتلا به این اختلال دچار مشکلات زیادی از جمله احساس شایستگی پایین و بی میلی نسبت به ادامه تحصیل می‌شوند. از روش‌های مختلفی برای درمان اختلال مربوطه استفاده شده است، که درمان دی. بی. تی. از جمله مهم‌ترین و اثربخش‌ترین روش‌های درمان این اختلال روانشناختی می‌باشد. بنابراین هدف اصلی این پژوهش، تعیین میزان اثربخشی درمان دی. بی. تی. (رفتاردرمانی دیالکتیک) در تغییر سطح نیازهای خودتعیین‌گری و معنای تحصیل دانش‌آموزان دختر افسرده شهر الشتر بود. روش: این پژوهش به صـورت شـبه تجربـی بـود کـه در آن از طـرح پیش‌آزمون - پس‌آزمون بـا گـروه کنتـرل اسـتفاده شـد. نمونـه پـژوهش 40 آزمـودنی بـود کـه از میـان دانش‌آموزان دختـر دبیرسـتانی دارای افسردگی شـهر الشتر انتخـاب و بـه صـورت تصـادفی در گـروه‌هـای آزمـایش(رفتـاردرمـانی دیـالکتیکی) و گواه گمارده شـدند. در مرحله مداخله گروه آزمایش به مدت 12 جلسه 2 ساعته تحت رفتاردرمانی دیالکتیک قرار گرفتند. در طی این مدت گروه کنترل هیچ نوع مداخله‌ای دریافت نکرد. برای جمع‌آوری داده‌ها از مقیاس نیازهای خودتعیین‌گری سوریبو و همکاران (2009) و پرسش‌نامه معنای تحصیل هندرسون – کینگ و اسمیت (2006) در مراحل پیش‌آزمون و پس‌آزمون برای دو گروه آزمایشی و گواه استفاده شد. داده‌های پژوهش با روش تحلیل کواریانس چندمتغیری تجزیه و تحلیل شدند. تحلیل داده‌ها به کمک نرم‌افزار «اس. پی. اس. اس.» 21) انجام گرفت. نتایج: نتایج تحلیل کوواریانس و معناداری بالینی تفاوت معنی‌داری بین دو گروه نشان داد. بحث و نتیجه‌گیری: یافته‌ها حاکی از آن بود که رفتاردرمانی دیالکتیک در افزایش سطح نیازهای خودتعیین‌گری و معنای تحصیل، اثربخش است. بنابراین چنانچه بتوان دانش‌آموزان مبتلا به افسردگی را شناسایی کرد و به آن‌ها در کاهش این اختلال به روش درمانی «دی. بی. تی.» کمک کرد، می‌توان سطح نیازهای خودتعیین‌گری و معنای تحصیل را در آن‌ها به میزان قابل ملاحظه‌ای افزایش داد.

Keywords

• رفتاردرمانی دیالکتیک
• معنای تحصیل
• نیازهای خود‌تعیین‌گری