Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (Dec 2020)
Evrilen Uluslararası Sistemde Avrupa Birliği’nin Türkiye’ye Yönelik Değişen Güvenlik Algılamaları
Abstract
Türkiye ve Avrupa Birliği (AB) arasındaki ilişkiler çok boyutlu, karmaşık ve dinamik bir nitelik arz etmektedir. Türkiye’nin AB’ye tam üye olarak katılımının, her iki taraf için de kurumsal, siyasi, ekonomik ve kimlik temelli çok önemli etkileri olacaktır. Bu alanlardan bir tanesi de güvenlik kaynaklı meselelerdir. Türkiye ile AB arasındaki güvenlik temelli ilişkileri etkileyen çok sayıda faktör bulunmaktadır. Bu faktörler aynı zamanda AB’nin Türkiye’ye yönelik bir güvenlik algısı geliştirmesinin temel dinamiklerini oluşturmaktadır. Makale, Türkiye-AB ilişkilerinin güvenlik boyutunu şekillendiren çeşitli faktörler arasından uluslararası ilişkilerde sistemik değişikliklere yol açan üç önemli gelişmeye odaklanmaktadır. Bu üç önemli gelişme ya da kırılma anı; Soğuk Savaş’ın başlaması, Soğuk Savaş’ın bitimi ve 11 Eylül 2001’de ABD’ye karşı gerçekleştirilen terör saldırılarıdır. Bu üç önemli kırılma anını takip eden dönemlerin kendine has koşulları ve dinamikleri, Türkiye ve AB arasındaki güvenlik odaklı ilişkilerin şekillenmesinde bir çerçeve oluşturmuşlardır. Soğuk Savaş döneminde ve 11 Eylül sonrası dönemde AB’nin Türkiye’ye yönelik güvenlik algısı pozitif yönde seyretmişken, 1990’lı yıllarda Türkiye ve AB’nin farklı güvenlik kavramsallaştırmalarına, tehdit algılamalarına ve güvenlik yaklaşımlarına sahip olmaları, AB’nin Türkiye’ye yönelik güvenlik algısını negatif yönde etkilemiştir.
