مقایسۀ چشم‌انداز زمان، بهزیستی معنوی و بهزیستی روان‌شناختی در جوانان معتکف و غیرمعتکف

Abstract

سابقه و هدف: با توجه به اهمیت تربیت جوانان باایمان در آموزه‌های دینی ما، نهادهایی فعالیت‌های مختلفی را برای ترغیب آنان به گرایش به باورها و اعمال دینی سازمان‌دهی کرده‌اند که از مهم‌ترین آنها اعتکاف است که آثار اجتماعی و فردی گسترده‌ای دارد. این پژوهش با هدف مقایسۀ چشم‌انداز زمان، بهزیستی معنوی و بهزیستی روان‌شناختی در جوانان معتکف و غیرمعتکف شهر تبریز انجام گرفته است. روش کار: روش این مطالعه از نوع علّی-مقایسه‌ای است. جامعۀ آماری پژوهش تمامی شرکت‌کنندگان 35-18 سال در مراسم اعتکاف سال 1397 شهر تبریز بود که از میان آنان ­250 نفر انتخاب شدند و به پرسش‌نامه‌ها پاسخ دادند. 220 نفر نیز با گروه مطالعه همتا شدند. داده‌ها با استفاده از آزمون‌های آمار توصیفی و استنباطی (مانوا) تحلیل شد. در این پژوهش همۀ موارد اخلاقی رعایت شده است و مؤلفان مقاله تضاد منافعی گزارش نکرده‌اند. یافته‌ها: نتایج نشان داد تفاوت معناداری در مؤلفه­های زندگی هدفمند، پذیرش خود و نمرۀ کل بهزیستی روان‌شناختی بین دو گروه معتکف و غیرمعتکف وجود داشت (01/0>P). میانگین مؤلفۀ بهزیستی مذهبی در گروه غیرمعتکف به‌طور معناداری بالاتر بود (01/0>P)؛ درنهایت، میانگین گذشتۀ منفی، آینده و حال تقدیرگرا در گروه معتکف و میانگین حال لذت‌گرا در گروه غیرمعتکف به‌طور معناداری بالاتر بود (01/0>P). نتیجه‌گیری: بر اساس یافته‌های به‌دست‌آمده، شرکت در فعالیتی دینی مانند اعتکاف احتمالاً فرصتی برای بهسازی، تهذیب نفس و ارتقای فضیلت­های انسانی برای شرکت‌کنندگان در آن به ‌شمار می­آید. افراد با شرکت در این مراسم معنوی تلاش می‌کنند تا با گذشتۀ منفی خود مقابله و اهداف زندگی خود را بازسازی کنند و به کمال دست یابند. این نتایج می­تواند راهکار­های ارزشمندی در تمهید ارتقای بهداشت روانی جامعه به همراه داشته باشد.

Keywords

• بهزیستی روان‌شناختی؛ بهزیستی معنوی؛ چشمانداز زمان؛ غیرمعتکف؛ معتکف