دوآلیتۀ تبعیض و امید، نظریه‌ای زمینه‌ای از تراژکتوری شکل‌گیری تبعیض جنسیتی میان زنان طبقۀ متوسط شهر تبریز

Abstract

پژوهش حاضر به مطالعة تراژکتوری شکل‏گیری تبعیض جنسیتی در زندگی زنان طبقة متوسط شهر تبریز پرداخته است. با استفاده از رویکرد کیفی و روش نظریة زمینه‏ای و با استفاده از نمونه‏گیری نظری تعدادی از زنان شهر تبریز انتخاب و مطالعه شدند. فرایند نمونه‏گیری نظری تا اشباع داده‏ها ادامه یافت. اطلاعات گردآوری‌شده با استفاده از کدگذاری باز، محوری و گزینشی تحلیل شدند و یافته‏ها در قالب خط داستان (شامل 15 مقولة اصلی و یک مقولة هسته)، مدل پارادایمی ارائه شدند. به‏طور‌کلی، نتایج تحقیق نشان دادند که زنان به واسطة فرهنگ با دوآلیته تبعیض و امید مواجه‌اند. این دوآلیته علاوه بر حاکمیت محدودیت‏های جنسیتی، از فرودست‌انگاری اجتماعی روانی زنان و... نیز منتج می‏شود. در چنین موقعیتی، استراتژی‏های مقابله (اتوپیای بازاندیشانه/ فرودست‌انگاری اجتماعی‌ـ روانی/ بیش‌فعالی) در زنان فعال می‏شود. اما این استراتژی‏ها مخاطراتی نیز برای این زنان به همراه دارند. در‌واقع، زنان در کنار همة تبعیض‏ها و مبارزه برای زدودن آن‌ها به امید رسیدن به جایگاه واقعی‏شان زندگی خودشان را با دوآلیته تبعیض و امید پیش می‏برند.

Keywords

• تبعیض جنسیتی
• تراژکتوری
• زنان
• کلیشه‏های جنسیتی