زن در توسعه و سیاست (Dec 2014)
سنجش عوامل مؤثر بر محیط زیست‌گرایی زنان ایرانی
Abstract
بحران محیط زیست، امروزه یکی از گرفتاری‌های مهم جهانی به‌شمار می‌رود. مواجهه با این بحران به‌منزلۀ یک تلاش جمعی نیازمند ایجاد نگرشهای محیط زیست‌گرایانه در مردم است. آنچه در این زمینه درخور تأمل است شناسایی عوامل مؤثر بر محیطزیستگرایی افراد مختلف جامعه، بالاخص زنان است، زیرا بنا بر دو محور اصلی نظریۀ اکوفمنیسم، یعنی رابطۀ زنان با محیط زیست و نقش آنان در حل مشکلات اکولوژیکی، زنان در توجه به محیط زیست جایگاه ممتاز و ویژهای دارند و از طرف دیگر به علت اینکه زنان با محیط زیست بیشتر عجین‌اند، میتوانند از طریق انتقال دانش و علاقۀ زیست‌محیطی به کودکان در حفظ محیط زیست فعال باشند. از‌این‌رو، مطالعۀ عوامل تأثیرگذار بر محیطزیستگرایی زنان میتواند راهگشای بسترسازی برای ایجاد این عوامل و جلب مشارکت زنان در حفاظت از محیط زیست باشد. تحقیق حاضر درصدد شناسایی و مطالعۀ عوامل مؤثر بر محیطزیستگرایی زنان ایرانی است. بدین منظور، با توجه به تحقیقات انجام‌شده در این خصوص و با پشتوانۀ نظری اکوفمنیسم و با تحلیل ثانویه دادههای موج پنجم پیمایش «دادههای ارزشهای جهانی»در کشور ایران با حجم نمونۀ 2 هزار و 667 نفر، که با روش نمونه‌گیری احتمالی چندمرحلهای صورت پذیرفته است، به کنکاش در این عوامل میپردازد. یافتههای تحقیق نشان میدهد متغیرهای مشارکت اجتماعی، دینداری، دانش زیست‌محیطی، سن، و تحصیلات با محیطزیستگرایی زنان ارتباط معناداری دارند، ولی طبقۀ اقتصادی زنان تأثیری بر محیطزیستگرایی آنان ندارد. همچنین، یافتههای تحقیق نشان میدهد که سه متغیر دانش زیست‌محیطی، دینداری، و مشارکت توانسته‌اند 82درصد از واریانس متغیر وابسته را تبیین کنند و توضیح دهند.
Keywords
