هنر اسلامی (May 2023)
تحلیل آسیب‌شناختی کتاب‌شناسی‌های توصیفی- تحلیلی حوزۀ اسطوره در ادبیات و هنر
Abstract
کتابشناسیها در جایگاه اساسیترین منابع جستوجو و پژوهش، یاری‌گر محقّقان هستند. آنچنانکه در دهۀ گذشته در زمینههای گوناگون شاهد روی آوردن پژوهشگران به نوشتن کتابهایی در این زمینه بودهایم. در این بین کتابشناسیهایی که دربارۀ یک رشتۀ نوپا در کشورمان نگاشته میشوند، اهمیت دوچندان مییابند. اسطورهپژوهی در سالهای متأخّر در بین پژوهشگران، علاقهمندان بسیاری یافته و چه در تألیف و چه در ترجمه از نظر کمّی و کیفی رشد قابل توجّهی پیدا کرده است. استقبال مؤلّفان و مترجمان و روی آوردن به موضوعات اسطوره، باعث چاپ و تعدّد کتابهای بسیاری دربارۀ اسطورههای ایران و دیگر کشورهای جهان گشته و به تبع آن، برخی از محقّقان برای آسان کردن کارِ علاقهمندان به این حوزه، به‌سوی کتابشناسی اسطوره رفته و سعی کردهاند تا با معرّفی و تحلیل آثار نوشته شده در این زمینه، کمک بیشتری به رشد این شاخۀ ارزشمند از علوم انسانی داشته باشند. مسئله‌ای که پژوهش حاضر دنبال می‌کند آسیبشناسی این نوع پژوهش‌ها است. پژوهش حاضر به روش توصیفی و تحلیلی و با تکیه بر داده‌های منابع کتابخانه‌ای به رشتۀ تحریر درآمده است. یافته‌های پژوهش حاکی از این است که با وجود ارزشمندبودن این کار، کتابشناسیِ اسطوره، گرفتار آسیبهای فراوانی شده است: رویکرد متفاوت و غیرعلمی در بخش توصیف، عدم تحلیل و یا تحلیلهای غیرعلمی و گزینشی کتابها، عدم تسلّط نویسندگان بر موضوع اسطوره، کاستیهای دانشگاهی و علمی و فرهنگی که مهمترین آن عدم توجّه به این نوع از دانش سودمند میباشد و همچنین حجم بالای کتابشناسیها که احتمال خطاهای محتوایی و نگارشی را بالا میبرد- و از سویی نقطۀ قوّت آن به شمار میآید- از جملۀ این آسیبها میباشد.اهداف پژوهش:آسیبشناسی در حوزۀ کتابشناسی توصیفی- تحلیلی اسطوره و دلایل به‌وجود آمدن آن‌ها.شناسایی عوامل رشد و بالندگی کتابشناسی حوزۀ اسطوره در ادبیات و هنر.سؤالات پژوهش:کتابشناسی اسطوره در ایران چه کاستیها، نابسامانیها و آفتهایی دارد و را حل آن چیست؟آسیبشناسی در این حوزه چه تأثیری بر بالندگی کتابشناسی در زمینۀ اسطوره خواهد داشت؟
Keywords
