Fat talk – mechanizmy i konsekwencje dewaluacji własnego wyglądu

Abstract

Praca syntetycznie prezentuje zjawisko psychospołeczne, jakim są konwersacje typu fat talk, czyli komunikaty, w których podmiot dewaluuje własny wygląd. Powszechność tego zjawiska w cywilizacji zachodniej jest ściśle związana z charakterystyczną dla współczesnej kultury masowej nadmierną koncentracją na fizyczności. W artykule przedstawiono główne nurty teoretyczne definiujące to zjawisko oraz analizujące mechanizmy jego powstawania i podtrzymywania. Aby wytłumaczyć skłonność pewnych osób do angażowania się w konwersacje oparte na fat talk, badacze odwołują się do założeń teorii autopercepcji, teorii uprzedmiotowienia czy zjawiska pluralistycznej ignorancji. Bazując na wynikach aktualnych doniesień naukowych, wskazano ponadto czynniki predysponujące do częstszej autodewaluacji wyglądu. Wnioski z badań sugerują, iż populacją najbardziej narażoną na uczestnictwo w fat talk są dziewczęta w okresie adolescencji, niezadowolone ze swojego wyglądu mimo normatywnej masy ciała lub nawet niedowagi. Istotną rolę odgrywają również system rodzinny i używane w jego obrębie komunikaty skoncentrowane na wyglądzie czy wadze. Analiza danych literaturowych sugeruje istnienie krótkoterminowych pozytywnych konsekwencji fat talk w postaci niwelowania nieprzyjemnych stanów emocjonalnych jednostki. Niemniej obserwowane są też poważne i długoterminowe negatywne efekty, obejmujące większe ryzyko rozwoju zaburzeń odżywiania, zaburzeń depresyjnych albo dymorficznych zaburzeń ciała – nie tylko wśród osób bezpośrednio zaangażowanych w fat talk, ale także w grupie biernych odbiorców. Zjawisko fat talk stanowi zatem ważny element praktyki klinicznej i działań psychoprofilaktycznych.

Keywords

• : fat talk
• obraz ciała
• zachowania zdrowotne
• zaburzenia dysmorficzne ciała
• zaburzenia odżywiania