اثربخشی شناخت درمانی مبتنی بر ذهن‌آگاهی بر همجوشی شناختی و ناگویی هیجانی دانش‌آموزان با شکایات روان‌تنی

Abstract

پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی شناخت درمانی مبتنی بر ذهن‌آگاهی بر همجوشی شناختی و ناگویی هیجانی دانش‌آموزان با شکایات روان‌تنی انجام گرفت. روش پژوهش حاضر نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون-‌پس‌آزمون با گروه گواه و دوره پیگیری دوماهه بود. جامعه آماری پژوهش شامل دانش‌آموزان دوره متوسطه دوم با شکایات روان‌تنی شهرستان خمینی‌شهر در سال تحصیلی 1400-1399 بود. در این پژوهش تعداد 37 دانش‌آموز با شکایات روان‌تنی با روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب و با گمارش تصادفی در گروه‌های آزمایش و گواه جای‌دهی شدند (18 نفر در گروه آزمایش و 19 نفر در گروه گواه). گروه آزمایش مداخله شناخت درمانی مبتنی بر ذهن‌آگاهی را طی دو ماه در 8 جلسه 75 دقیقه‌ای دریافت نمودند. پرسش‌نامه‌های مورد استفاده در این پژوهش شامل مقیاس شکایات روان‌تنی (Takata & Sakata)، پرسش‌نامه همجوشی شناختی (Gillanders et al.) و پرسش‌نامه ناگویی هیجانی (Bagby et al.) بود. داده‌های حاصل از پژوهش به شیوه تحلیل واریانس آمیخته با استفاده از نرم‌افزار آماری SPSS23 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که شناخت درمانی مبتنی بر ذهن‌آگاهی بر همجوشی شناختی و ناگویی هیجانی دانش‌آموزان با شکایات روان‌تنی تأثیر معنادار دارد (001/0>p). بر‌اساس یافته‌های پژوهش می‌توان چنین نتیجه گرفت که شناخت درمانی مبتنی بر ذهن‌آگاهی با فعالیت‌ها و نگرش ذهن‌آگاهانه و پرداختن به احساسات و هیجان‌های مشکل‌ساز می‌تواند به‌عنوان یک درمان کارآمد جهت کاهش همجوشی شناختی و ناگویی هیجانی دانش‌آموزان با شکایات روان‌تنی مورد استفاده قرار گیرد.

Keywords

• اختلال‌های روان‌تنی
• شناخت درمانی مبتنی بر ذهن‌آگاهی
• ناگویی هیجانی
• همجوشی شناختی