Fırat Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi (Jun 2014)
XIX. ASIR HİNDİSTAN HADİS ALİMİ SIDDÎK HASAN HAN’IN Ö.1307/1890 ALLAH’IN HABERÎ SIFATLARI İLE İLGİLİ GÖRÜŞLERİ
Abstract
Haberi sıfatlar, Kur’an ve Sünnet'le isbat edilen vech, yed, istiva gibi sıfatlardır. Bu sıfatların nasıl anlamlandırılmaları gerektiği yönündeki farklı görüşler ortay çıkmıştır. Genel olarak Cehmiyye, Kaderiye ve Mu’tezile Allah’ın sıfatları hakkında tenzih ve takdis esasları yönünde görüş bildirmişlerdir. Ehl-i Hadis’in izlediği yol ise bu sıfatlara hakkında Kur’an ve hadiste bildirildiği şekliyle bağlı kalmak ve hiçbir tevil ve teşbihte bulunmamaktır. İşte bu bağlamda Sıddîk Hasan Han da Allah’ın haberi sıfatları hakkında fikirler ileri sürmüştür. Sıddîk Hasan ö. 1307/1890 XIX. yüzyılın sonlarında Hindistan’da Ehl-i Hadis ekolünün en önde gelen temsilcilerinden biri olarak kabul edilmektedir. Arapça, Farsça ve Urduca dillerini bilen ve bu dillerde tefsir, hadis, fıkıh, akaid başta olmak üzere tasavvuf, dil, edebiyat, tarih, biyografi alanlarında da birçok eser kaleme alan velûd bir müelliftir. Onun hadis alanında yaptığı çalışmalardan biri de Zebîdî’nin ö. 893/1488 EtTecrîdu’s-Sarîh li Ehâdisi’l Camîi’s-Sahîh adlı eseri üzerine yazdığı “Avnü’l-Bârî bi-Halli Edilleti’lBuhârî” adlı şerhidir. Biz de bu makalemizde müellifin adı geçen eseri bağlamında onun Allah’ın haberî sıfatlarına yaklaşımını irdeleyeceğiz