بررسی جامعه‌شناختی طاعون، اثر آلبر کامو، بر اساس ساختارگرایی تکوینی لوسین گلدمن

Abstract

نقد جامعه­شناختی ادبیات دانشی نوین است که به مطالعة تأثیر جامعه بر ادبیات و برعکس، تأثیر ادبیات بر اجتماع می­پردازد. در حقیقت، هر اثر ادبی علی رغم ادعایی که می­تواند مبنی بر بی­بهره بودن از تأثیرات اجتماعی داشته باشد، هرگز به دور از واقعیات سیاسی و اجتماعی عصر خود نیست. جهان­بینی نویسنده که متأثر از آگاهی فرهنگی و اجتماعی وی از اجتماع خود می­باشد، سهم قابل توجهی در ایجاد اثر ادبیِ او دارد. بدین ترتیب، طبق نظر لوسین گلدمن، اثر ادبی، بیانِ جهان­بینیِ یک گروه اجتماعی است. بنابراین، برخلاف پیشتازان این نقد، وی اثر ادبی را در کانون توجه خود قرار داده و سعی می­کند بین زندگی ادبی و اجتماعی پیوند ایجاد کند. طبق نظر گلدمن، اثر ادبی محصول یک انسجام درونی خودمختار است که می تواند بی­ارتباط به عقاید آگاه نویسنده باشد. بر همین اساس، در این مقاله به دنبال منظور و نیت نویسنده نیستیم بلکه مطابق با نظریة ساختارگرایی تکوینی، تحلیل خود را با بررسی ساختارهای متنی شروع خواهیم کرد و سپس ریشة این داده­های بدست آمده از ساختار متن را در ساختار جامعه مطالعه خواهیم کرد. برای این مطالعه، به بررسی رمانی شناخته شده از کامو به نام طاعون خواهیم پرداخت. هدف ما این خواهد بود که شباهت­های بین ساختار اثر و اجتماع را بیابیم و بدانیم که چگونه طاعون می­تواندمعرف و بازتاب جامعة نویسنده باشد.

Keywords

• آلبر کامو
• لوسین گلدمن
• طاعون
• ساختارگرایی تکوینی
• جهان‌بینی