Pediatria i Medycyna Rodzinna (Sep 2009)
Astma a dym tytoniowy
Abstract
Szacuje się, że około 10-15% dzieci do 10. roku życia ma rozpoznaną astmę oskrzelową. Wdychanie dymu tytoniowego nasila objawy i utrudnia leczenie astmy. Dotyczy to zarówno palenia czynnego, jak i biernego wdychania dymu tytoniowego. Narażenie na dym tytoniowy może przyczyniać się do rozwoju przewlekłych stanów zapalnych dróg oddechowych i w konsekwencji prowadzić do POChP czy powodować zaostrzenia i cięższy przebieg astmy. Negatywne skutki palenia dotyczą także przebiegu ciąży oraz dalszego rozwoju dziecka. Około 30% leczących się na astmę przyznaje się do nikotynizmu lub jest narażonych na bierne palenie. Podobny odsetek palących może występować wśród kobiet w ciąży. Dzieci narażone na dym tytoniowy w środowisku domowym mają większą liczbę zaostrzeń astmy w ciągu roku niż dzieci bez narażenia na dym tytoniowy, a także są częściej hospitalizowane oraz wymagają wyższej średniej dawki glikokortykosteroidów stosowanej w leczeniu profilaktycznym podtrzymującym remisję objawów klinicznych. Udowodniono dodatnią korelację pomiędzy wysokością stężenia metabolitu nikotyny – kotyniny w moczu dzieci a liczbą wypalanych papierosów przez rodziców. Stężenia kotyniny w moczu u osób palących i narażonych na dym papierosowy mają związek z rozwojem patologii układu oddechowego, w szczególności z cięższym przebiegiem i oporniejszym leczeniem astmy. Fizjologia drzewa oskrzelowego pod wpływem dymu tytoniowego jest dodatkowo zaburzona, co ma następstwa w postaci mniejszej odpowiedzi na klasyczne leczenie astmy przy pomocy glikokortykosteroidów i sugeruje konieczność włączania u takich chorych leków antyleukotrienowych celem modyfikacji patologicznego wpływu substancji toksycznych z dymu tytoniowego na drzewo oskrzelowe.
