مدل‌سازی دوبعدی داده‌های مگنتوتلوریک به‌منظور آشکار‌سازی منابع هیدروکربوری با روش دوقطری‌سازی لنکزوس (مطالعه موردی: منطقه کاشان)

Abstract

روش مگنتوتلوریک از میدان‌های الکتریکی و مغناطیسی طبیعی و متغیر با زمان در سطح زمین جهت پی بردن به ساختارهای الکتریکی زمین مثل اکتشاف ساختارهای حاوی مواد هیدروکربوری استفاده می‌کند. در فرآیند وارون‌سازی داده‌های مگنتوتلوریک، روش محاسبه وارون ماتریس تأثیر به‌سزایی در سرعت وارونگی و کیفیت مدل‌های به‌دست آمده دارد. روش دوقطری‌سازی‌لنکزوس یک روش سریع و مؤثر برای مسائل وارون است. در این الگوریتم، سیستم روابطی با ابعاد کمتر جایگزین روابط اصلی می‌شود. علاوه‌بر ‌این برای تعیین پارامتر تنظیم از روش متعادل‌سازی قید فعال استفاده شده است. نتایج وارون‌سازی داده‌‌های مصنوعی نشان داد که روش لنکزوس سریع‌تر از روش متداول گرادیان مزدوج است و مدل به‌دست آمده با این روش کیفیت بهتری دارد. روش پیشنهادی همچنین برروی داده‌های مگنتوتلوریک منطقه کاشان اعمال شد. مدل به‌دست آمده سازند قم را که مهم‌ترین سنگ مخزن و سنگ منشا هیدروکربوری در ایران مرکزی است و دیگر ساختارهای زمین‌شناسی منطقه از قبیل تاقدیس نواب و گسل‌ها را به‌خوبی نشان می‌دهد. نتایج حاصل از مدل‌سازی با دو روش لنکزوس و گرادیان مزدوج و مقایسه آن‌ها با اطلاعات زمین‌شناسی نشان می‌دهد که مدل‌سازی با روش لنکزوس نتایج قابل قبول‌تر و نزدیک‌تری به مدل واقعی زمین نسبت به مدل به‌دست آمده با روش دیگر از خود نشان می‌دهد.

Keywords

• مگنتوتلوریک
• دوقطری‌سازی لنکزوس
• سازند قم
• متعادل‌سازی قید فعال
• کاشان