Fırat Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi (Jun 2021)
KUTSAL ŞEMSİYE (DİNİN SOSYOLOJİK TEORİSİNİN ANA UNSURLARI)
Abstract
1929 Viyana doğumlu Peter L. Berger, meslektaşı Thomas Luckman ile “gerçekliğin toplumsal kuruluşu” kuramını ortaya koyan, fenomenolojik bakış açısına sahip önemli bir toplumbilimcidir. O, Kutsal Şemsiye adlı kitabında yapmaya çalıştığı şeyi; dini, tarihi bir veri olarak anlamak yönündeki sosyolojik yargıyı bertaraf etmek şeklinde açıklar. Berger, dinin sosyal hayatta görünürlüğünün giderek azalması, kaybolması anlamına gelen dünyevileşme sürecinin zorunlu olarak evrensel, karşı durulmaz veya geri döndürülemez bir süreç olmasa da toplumun belli alanlarında dinin kaybolması şeklinde etkili olacağını düşünmektedir. Dini konularda araştırma yaparken metodolojik ateizm/metodolojik şüphe üzerinde durarak, bu yolla çalışmalarımızı ampirik bir temele oturtabileceğimizi savunur. Kitap, sistematik ve tarihi unsurlar olmak üzere iki ana bölümden oluşmaktadır. Sistematik unsurlar olarak, çalışmanın teorik kısmının ortaya koyulduğu, din ve dünya kurma/ koruma, teodise ve yabancılaşma konuları üzerinde durulmaktadır. Sekülerleşmenin asıl tartışıldığı bölüm olan tarihi unsurlarda ise dünyevileşme ile dünyevileşmenin makuliyet ve meşruiyet sorunları ortaya konulmaktadır.
