مدل‌سازی رواناب ذوب برف توسط مدل SRM و برآورد پارامتر فاکتور درجه-روز با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای تابش خالص (مطالعه موردی: حوضه آبریز کارده)

Abstract

با توجه به تأثیر مطالعات برف در مدیریت منابع آب و جلوگیری از مخاطرات ناشی از بروز سیل و ازآنجاکه مدل­سازی رواناب ذوب برف به دلیل تغییرات بسیار در پراکندگی توده­های برف با کمبود یا فقدان داده­ چگالی برف در حوضه آبریز مواجه بوده و ایجاد ایستگاه­های اندازه­گیری برف در ارتفاعات کاری سخت و پر­هزینه است، در این مطالعه تلاش شده با ابداع معادله­ای جدید و با استفاده از تکنیک­های سنجش‌ازدور به روشی ساده­تر و فیزیکی­تر پارامتر فاکتور درجه-روز (α) را محاسبه کرده و سپس شبیه­سازی با تعریف مقادیر محاسبه شده آن به روش­های کلاسیک و جدید در کنار مقادیر سالانه و فصلی ضریب فروکش (k) برای مدل رواناب ذوب برف (SRM) انجام شده و نتایج حاصل مورد ارزیابی و مقایسه قرار گرفته است. به­منظور ارزیابی عملکرد مدل و پارامترهای آن، شبیه­سازی برای دوره­های واسنجی و درستی­سنجی به­ترتیب برای سال­های آبی 2012_2011 و 2013_2012 انجام شد و از محصول پوشش برف MODIS (MOD10A1) جهت برآورد سطح پوشش برف و برای برآورد مقادیر تابش خالص از محصول تابش خالص NEO (CERES-NETFLUX-E) استفاده گردید. نتایج نشان داد بهترین روش شبیه­سازی رواناب در دوره واسنجی (2011-2012) استفاده از روش محاسبه فاکتور درجه-روز جدید و کاربرد دو مقدار ضریب فروکش جریان فصلی با ضریب تبیین 72/0 و درصد اختلاف حجمی 17/4 است. در دوره اعتبارسنجی (2012-2013) نیز شبیه­سازی رواناب با روش محاسبه فاکتور درجه-روز جدید و یک ضریب فروکش سالانه با ضریب تبیین 51/0 و درصد اختلاف حجمی 38/4 بهترین نتیجه را از نظر ارزیابی معیارهای دقت مدل ارائه کرد.

Keywords

• ذوب برف
• فاکتور درجه-روز
• سنجش‌ازدور
• modis
• تابش خالص