مدیریت آب و آبیاری (Sep 2024)
تعیین افزایش ارتفاع بهینه اقتصادی سد مخزنی زرینه‌رود با استفاده از رویکرد شبیه‌سازی- بهینهسازی و ارزیابی عملکرد مخزن در شرایط تغییر اقلیم
Abstract
در این مطالعه، با استفاده از تلفیق الگوریتم بهینهسازی فراکاوشی تکثیر علف‌های مهاجم (IWO) و مدل شبیه‌سازی WEAP، میزان افزایش ارتفاع بهینه اقتصادی سد مخزنی زرینه‌رود موردبررسی قرار گرفت. نتایج مدل‌سازی محدوده مطالعه توسط مدل WEAP نشان دادt در شرایط موجود نیازهای شرب، صنعت، کشاورزی و محیط زیست منطقه با کمبود مواجهند. نتایج مدل شبیه‌سازی- بهینهسازی (WEAP-IWO) نشان داد مقدار افزایش ارتفاع بهینه اقتصادی سد زرینه‌رود برابر با 3/6 متر میباشد. حجم جدید مخزن سد با لحاظ‌نمودن افزایش ارتفاع نیز برابر با 4/913 میلیون مترمکعب برآورد گردید. با درنظرگرفتن حجم جدید مخزن سد زرینه‌رود در مدل WEAP، مقادیر درصد پوشش نیازها محدوده و شاخص اطمینان‌پذیری سیستم تأمین آب در محدوده مطالعاتی به‌طور متوسط افزایش 76/17 درصدی را نشان داد. در ادامه بررسی اثر تغییر اقلیم بر رواناب ورودی به سد زرینه‌رود در دوره آتی (2040-2022) انجام گرفت. در مجموع نتایج نشان از روند کاهشی میانگین آورد سالانه رودخانه زرینه‌رود نسبت به دوره پایه دارد. در ادامه نتایج نشان داد که در دوره آتی تحت سناریوی SSP1-2.6 (خوش‌بینانه) و سناریوی SSP5-8.5 (بدبینانه)، کمبود منابع آبی برای تأمین نیاز کشاورزی محدوده مطالعاتی به نسبت شرایط موجود در وضعیت بدتری قرار دارد. در هر دو سناریوی SSP1-2.6 و SSP5-8.5 به نسبت شرایط موجود کاهش درصد پوشش نیازهای و هم‌چنین نتایج شاخص اطمینان‌پذیری محدوده مطالعاتی را نشان دادند. لذا افزایش ارتفاع سد به‌منظور مقابله با اثرات تغییر اقلیم امری ضروری است.
Keywords
